ដោយ តាំង សារ៉ាដា
2010-12-11
ក្នុងឱកាសទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូ ក្រុមសង្គមស៊ីវិលនៅឯនាយសមុទ្រ បានសម្ដែងការសោកស្ដាយចំពោះការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាថា កំពុងដើរថយក្រោយក្នុងរយៈពេល ១៧ឆ្នាំមកនេះ។ ក្រុមនេះនិយាយថា ដោយសារកម្ពុជា កំពុងកែប្រែរូបភាពពីការបំភិតបំភ័យដល់អាយុជីវិតនៃសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ឬសកម្មជនគណបក្សនយោបាយ ទៅជាការប្រើយន្តការតុលាការ ដាក់ទោសពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ ឬបទផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។
នាយកផ្នែកតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch លោក ប្រែដ អាដាម (Brad Adam) បានថ្លែងថា រយៈពេលជិត ២០ឆ្នាំហើយដែលកម្ពុជា បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ទទួលយកការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដែលនាំឲ្យការបោះឆ្នោតជាតិក្រោមការរៀបចំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ តែផ្ទុយទៅវិញ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅតែកើតមានស្ទើរគ្រប់រូបភាព។
លោក ប្រែដ អាដាម មានប្រសាសន៍បន្ថែម ៖ "រដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើឲ្យកម្ពុជា ជារដ្ឋដែលមានការដឹកនាំដោយគណបក្សតែមួយ ហើយការគំរាមកំហែង ការវាយប្រហារទៅលើក្រុមអ្នករិះគន់ ការកាត់ទោសមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ឬបុគ្គលិកអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារនៅតែបន្ត រួមនឹងការអនុម័តច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌដែលធ្វើឲ្យសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិទៅជាទោសឧក្រិដ្ឋជាដើម។ បញ្ហាទាំងអស់នេះធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិមានការអាក់អន់ចិត្តយ៉ាងខ្លាំង"។
ប៉ុន្តែក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្ដែងមោទនភាពថា កម្ពុជាមានការរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យ ហើយជាពិសេសទៅទៀត កម្ពុជាបានអនុម័តច្បាប់ជាច្រើន ដូចជាក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ ក្រមរដ្ឋប្បវេណី និងច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយជាដើម។
អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា ការរិះគន់របស់ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិទាំងនោះ គឺជាការផ្តល់ព័ត៌មានមិនពិតដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជា។ លោកបន្តថា កម្ពុជាកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ខណៈកម្ពុជា បានចាត់វិធានការលើព្រះរាជអាជ្ញាខេត្តពោធិ៍សាត់ ពីបទពុករលួយជាដើម។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បន្តថា ទស្សនវិស័យរបស់កម្ពុជា ក្នុងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស គឺធ្វើយ៉ាងណាពង្រឹងស្ថាប័នយុត្តិធម៌ និងពង្រឹងវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស តាមរយៈការចូលរួម ដែលមិនមែនជាការទាមទារ ឬការរិះគន់ដល់រដ្ឋាភិបាលនោះឡើយ។
នាយកផ្នែកគោលនយោបាយរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ី ប្រចាំក្នុងទីក្រុងហុងកុង លោក បាស៊ីល ហ្វឺណានដូ (Basil Fernando) មានប្រសាសន៍ថា ពាក្យថា ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាការបញ្ចេញមតិដើម្បីសិទ្ធិសេរីភាពរបស់មនុស្ស។ ដូច្នេះសិទ្ធិក្នុងការទាមទារជានិយមន័យនៃការចូលរួម។
លោក បាស៊ីល ហ្វឺណាន់ដូ មានប្រសាសន៍បន្ថែម ៖ "ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ទាល់តែប្រជាពលរដ្ឋអាចទាមទារ ឬអាចរិះគន់សម្រាប់ការស្ថាបនាផ្សេងៗ។ ឧទាហរណ៍ពួកគេអាចរិះគន់ថា ផ្លូវថ្នល់ មន្ទីរពេទ្យ ចៅក្រម ឬក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនោះ គួរធ្វើឲ្យប្រសើរតាមរបៀបនេះ ឬរបៀបនោះ ហើយប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋមិននិយាយដល់បញ្ហាទាំងអស់នេះបាន ពួកគេមិនអាចចូលរួមបានទេ មានន័យថា ពួកគេដូចជាទាសករអ៊ីចឹង។ ទាសករក៏ជាមនុស្សដែលចូលរួមធ្វើកិច្ចការលំបាកទាំងអស់នោះដែរ ប៉ុន្តែមិនមែនជាអ្វីសង្គមសេរី ឬពលរដ្ឋទូទៅចង់បាននោះឡើយ"។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលនយោបាយរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ថ្លែងថា ស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ កើតមានតាមរយៈការរំលោភដីធ្លីពីសំណាក់ក្រុមមន្ត្រីមានអំណាច និងពីគោលនយោបាយសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច ឬសម្បទានរ៉ែ ការឃុំខ្លួនបុគ្គលិកអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ការផ្ដន្ទាទោសអ្នកសារព័ត៌មាន មេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់ ឬការគំរាមដល់សិទ្ធិចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយជាដើម។
នៅក្នុងពិធីសម្ពោធអគារសកលវិទ្យាល័យបាត់ដំបង ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង កាលពីព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ កន្លងទៅនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានព្រមានថា លោកនឹងទូលថ្វាយព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ដើម្បីស្នើសុំបញ្ចប់តំណែងឧត្ដមទីប្រឹក្សាព្រះមហាក្សត្ររបស់សម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ប្រសិនបើសម្ដេចក្រុមព្រះយាងព្រះកាយចូលប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយឡើងវិញ។
នាយកផ្នែកតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch លោក ប្រែដ អាដាម បានថ្លែងថា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្វើការងារអត្តនោម័តិ ៖ "តាមពិតទៅលោក ហ៊ុន សែន ប្រហែលជាគាត់គិតថា គាត់ម្ចាស់របស់ប្រទេសកម្ពុជា នេះហើយដែលវាជាបញ្ហា។ គាត់គិតថា គាត់ម្ចាស់របស់កម្ពុជា ដែលអាចធ្វើអ្វី ឬសម្រេចអ្វីៗ តាមតែចិត្តរបស់គាត់ ហើយនេះមិនមែនជាឆន្ទៈក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ឬការអនុវត្តប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា នោះឡើយ"។
ជុំវិញការគោរពសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សដែលត្រូវបានប្រកាសជាសកលដោយអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៤៨ គឺតម្រូវឲ្យប្រទេសជាម្ចាស់ហត្ថលេខីទាំងឡាយមានកាតព្វកិច្ចគោរព និងអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពទាំងឡាយ ដូចជាសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិស្មើភាពគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ សិទ្ធិក្នុងការចូលរួមឆាកនយោបាយ សិទ្ធិទទួលបានលំនៅឋានសមរម្យ សិទ្ធិសង្គមកិច្ច និងសេដ្ឋកិច្ច រួមនឹងសិទ្ធិសំខាន់ៗជាច្រើនទៀត។
ចំណែកលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ដែលជាអ្នកឃ្លាំមើលដំណើរការសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា បានថ្លែងតាមទូរស័ព្ទពីប្រទេសអង់គ្លេសមកថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សធ្វើទៅកើតទេ ប្រសិនបើគ្មាននីតិរដ្ឋពិតបា្រដក។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា ឯករាជ្យ ចាំបាច់ត្រូវបង្កើតឲ្យមានច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា ដែលចែងពីលក្ខណៈសម្បត្តិ ឬឯករាជភាពនៃតួនាទីរបស់ចៅក្រម រួមនឹងការធានាថា ព្រះរាជអាជ្ញា និងចៅក្រមទាំងនោះ មិនមែនជាសមាជិករបស់គណបក្សកាន់អំណាចនោះ។
ចំណែកលោក ចច បូឌិន (George Borden) មន្ត្រីផ្នែកកិច្ចការតំបន់អាស៊ី របស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក Global Witness ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស មានប្រសាសន៍ថា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ គឺពាក់ព័ន្ធច្រើននឹងអំពើពុករលួយ។
លោកបន្តថា អង្គការ Global Witness បានរកឃើញថា កម្ពុជាមានការរំលោភសិទ្ធិខ្លាំងទាក់ទិននឹងការបណ្ដេញប្រជាពលរដ្ឋចេញពីលំនៅឋានយ៉ាងបង្ខំ ដោយសារគោលនយោបាយសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច និងសម្បទានរ៉ែទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន៕
No comments:
Post a Comment