វិទ្យុអាស៊ីសេរី: December 2010

Friday, December 31, 2010

បាតុករអាវលឿងថៃធ្វើបាតុកម្មនៅមុខស្ថានទូតខ្មែរនៅបាងកក

ដោយ មុំ សុផុន
2010-12-31

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានថ្លែងឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ថា ក្រុមជ្រុលនិយមអាវលឿងប្រមាណ ៤០នាក់ បាននាំគ្នាធ្វើបាតុកម្មនៅមុខស្ថានទូតកម្ពុជា ប្រចាំនៅទីក្រុងបាងកក ដើម្បីទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោះលែងជនជាតិថៃ ៧នាក់ ដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជា បានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ កន្លងមកនេះ ពីបទចូលដីខ្មែរដោយខុសច្បាប់នោះ។

លោក កុយ គួង អនុរដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ឲ្យដឹងថា ការធ្វើបាតុកម្មនោះ គឺមិនបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ស្ថានទូត ឬមន្ត្រីស្ថានទូតខ្មែរ នៅឯទីក្រុងបាងកក នោះទេ។

លោក កុយ គួង មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ៖ «ក្រុមនេះជាក្រុមគេហៅថា ក្រុមពួកអាវលឿង ជាក្រុមជ្រុលនិយម គេបានមកប្រមូលផ្ដុំនៅមុខស្ថានទូតតាំងពីម៉ោង ១០កន្លះ (ព្រឹក) រហូតដល់ម៉ោង ១១ និង ១៥នាទី គេបានចាកចេញទៅវិញទៅ។ គេសម្ដែងឆន្ទៈរបស់គេ។ ធម្មតាគេប្រមូលផ្ដុំជារបៀបបាតុកម្មហើយ គេសម្ដែងឆន្ទៈរបស់គេ គេទាមទារឲ្យយើងដោះលែងអ្នកទាំង ៧នាក់ដែលយើងបានឃាត់ខ្លួនហ្នឹង»។

ជនជាតិថៃ ៧នាក់ ដែលក្នុងនោះមានអ្នកតំណាងរាស្ត្រថៃម្នាក់ដែរនោះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរខ្មែរចាប់ខ្លួន ហើយបានបញ្ជូនទៅតុលាការក្រុងភ្នំពេញ នៃប្រទេសកម្ពុជា នៅថ្ងៃបន្ទាប់ គឺថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ពីបទចូលមកប្រទេសកម្ពុជា ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតតាមមាត្រា២៩ ច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍កម្ពុជា និងចោទប្រកាន់មួយចំណុចទៀតពីបទចូលដោយទុច្ចរិត ក្នុងទីលានយោធា តាមមាត្រា៤៧៣ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។

ភ្លាមនោះដែរ លោក កាស៊ីត ភិរម្យ (Kasit Piromya) រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសថៃ បានមកជួបលោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ជាបន្ទាន់មួយ នៅថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ដើម្បីអន្តរាគមន៍លើករណីជនជាតិថៃ ទាំង ៧នាក់នោះ។ ប៉ុន្តែលោក ហោ ណាំហុង បានបដិសេធ ដោយលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលខ្មែរហួសសមត្ថភាពក្នុងការដោះលែងហើយ គឺទុកឲ្យតុលាការខ្មែរសម្រេចទៅតាមនីតិវិធីរបស់តុលាការនៅក្នុងរឿងនេះ។

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា បានថ្លែងថា ជនជាតិថៃទាំង ៧រូប បានឆ្លងដែនខុសច្បាប់ចូលដីខ្មែរកាលពីថ្ងៃពុធ ទី២៩ ខែធ្នូ កន្លងទៅនេះ នៅចំណុចភូមិជោគជ័យ ក្នុងស្រុកអូជ្រៅ។

លោក ហោ ណាំហុង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងថា ជនជាតិថៃទាំងនោះបានដើរតាមបង្គោលព្រំដែនលេខ១៤៦ ដែលគិតជាចម្ងាយមានប្រមាណ ១.២០០ម៉ែត្រ មកក្នុងដីខ្មែរ ហើយការចូលមកដីខ្មែរនេះ មិនមែនវង្វេងផ្លូវទេ គឺមានចេតនា៕

Monday, December 27, 2010

សិស្សខ្មែរសុរិន្ទបោះជំរំរៀនភាសាខ្មែរ

ដោយ ឡេង ម៉ាលី
2010-12-27

ស្ដាប់ ៖

អក្សរ និងភាសាខ្មែរ ជាវិញ្ញាសាសិក្សាមួយ ដែលមានការចាប់អារម្មណ៍នៅក្នុងខេត្តបី ដូចជាខេត្តសុរិន្ទ បុរីរ៉័ម និងស៊ីសាកេត។ ក្រៅពីការអប់រំក្នុងសាលា ក៏មានការបង្រៀនតាមបែបថ្នាក់អក្ខរកម្មនៅក្រៅសាលាផងដែរ។

ចាងហ្វាងសាលារៀនឈ្មោះ ប្រាសាទវិទ្យ៉ាខាន ក្នុងស្រុកប្រាសាទ ខេត្តសុរិន្ទ លោក ផៃចៈយ៉ុន ចាន់តៈខេត ថ្លែងឱ្យដឹងថា មានគ្រូបង្រៀន និងសិស្សថៃកម្រិតមធ្យមសិក្សាចំនួន ៤០០នាក់ បាននាំគ្នាបោះជំរំសិក្សាភាសាខ្មែរមួយ នៅព្រៃភ្នំសាលាជួរភ្នំដងរែក ក្បែរព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ កាលពីសប្ដាហ៍កន្លងទៅនេះ។

លោក ផៃចៈយ៉ុន ចាន់តៈខេត មានប្រសាសន៍ថា ការបោះជំរំពីថ្ងៃទី១៩ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ គឺក្នុងគោលបំណងជំរុញការអប់រំអំពីភាសា និងអារ្យធម៌ខ្មែរ ដល់សិស្សសាលា ដើម្បីភាពសុខសាន្តរវាងប្រជាជាតិជិតខាងទាំងពីរ ៖ "យើង បាននាំសិស្សយើងមករៀនអារ្យធម៌ខ្មែរ អក្សរខ្មែរ បានយើងធ្វើការរកស៊ីខាងខ្មែរ និងថៃ ទាក់ទងគ្នាឱ្យល្អជុំគ្នា។ រួមទាំងអស់ ៤០០ជាង។ កូនសិស្ស ៣៥០នាក់ គ្រូ ៦០នាក់។ មកពី ២៤សាលា និង ៣ខេត្ត គឺខេត្តស៊ីសាកេត សុរិន្ទ និងប៊ុរីរ៉័ម ខេត្តដែលជាប់នឹងបងប្អូនយើងខាងណេះ។ ព្រំដែនជាប់គ្នា"។

ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលភាសា និងវប្បធម៌ខ្មែរ លោក ប្រៈដែង ប៊ុនរឿង គុជៈម៉ា បញ្ជាក់ថា ការបោះជំរំសិក្សានេះ គេឱ្យឈ្មោះថា "ជំរំអារ្យធម៌ខ្មែរ"។ លោក ប៊ុនរឿង ថ្លែងបន្តថា "ជំរំអារ្យធម៌ខ្មែរ" នោះ គេបែងចែកចំនួន ១៥ជំរំតូចៗ ដើម្បីបង្រៀនភាសាខ្មែរទៅតាមប្រធានបទផ្សេងៗ គ្នា ៖ "ការរៀន សូត្រដែលយើងរៀបចំនោះ គឺមាន ១៥កន្លែង ហើយទាក់ទងរឿងភាសាខ្មែរទាំងអស់ ដូចជាថា ជំរំទីមួយ ទាក់ទងរាងកាយ ដូចជាថាក្នុងរាងកាយមានអីខ្លះ? មានដៃ ជើង មានអីទាំងអស់នោះឱ្យសិស្សបានដឹង"។

លោក ប៊ុនរឿង គុជៈម៉ា មានប្រសាសន៍ទៀតថា នៅក្នុងការបង្រៀនភាសាខ្មែរនេះ គឺបានចាប់ផ្តើមបង្រៀនពីពាក្យសំខាន់ៗ ដែលត្រូវប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃមួយចំនួន ទាំងនៅក្នុងរង្វង់គ្រួសារ និងសហគមន៍ ជាពិសេសពាក្យសំគាល់សមាជិកគ្រួសារ។ លោក ប៊ុនរឿន លើកពន្យល់បន្ថែម ៖ "ទី ២ ទាក់ទងនឹងគ្រួសារ ម៉ែឪ មីងមា បងប្អូន ចាស់ទុំ ដូនតាជាដើម។ កូនក្មួយ ម៉ែក្មេក ឪក្មេក ជាដើម ហើយយើងមានការអធិប្បាយពាក្យនិមួយៗ ឱ្យជ្រះស្រឡះ ឱ្យសិស្សបានដឹងផង។ ឯកសារនោះយើងសរសេរទាំងភាសាថៃ ទាំងភាសាខ្មែរ ហើយវិធីអានជាភាសាថៃផង"។

សិស្សសាលាថ្នាក់ទី១០ មួយរូប មកពីសាលារៀនគោកខ័ណ្ឌ ខេត្តស៊ីសាកេត ឈ្មោះ ភូណៃ វីឡា បញ្ចេញមតិរបស់ខ្លួនថា ការរៀនអក្សរខ្មែរនេះ ប្អូនបានចេះដឹងអំពីភាសា អក្សរ និងអារ្យធម៌ខ្មែរ ព្រមទាំងសិល្បៈ ដូចមាននៅប្រាសាទតាមាន់ជាដើម ៖ "ក្នុងអប់រំអារ្យធម៌ ភាសាខ្មែរ ខ្ញុំចេះសរសេរអក្សរខ្មែរបានដូចជា ភ្នែក មាត់ សក់ ហើយភាសា ដូចជា ម៉ែ ម្ដាយ ឪពុក បងប្រុស បងស្រី ប្តី ប្រពន្ធ។ មិនសូវយ៉ាប់ទេបាទ"។

លោក ប៊ុនរឿង គុជម៉ា ថ្លែងថា ការបង្រៀនអក្ខរកម្មនៅក្នុងការបោះជំរំឈ្មោះ "អារ្យធម៌ខ្មែរ" នេះ មានទាំងគ្រូទៅពីស្រុកខ្មែរផង និងគ្រូនៅក្នុងខេត្តសុរិន្ទផង។

នាយករងសាលាគរុកោសល្យ និងវិក្រិតការខេត្តសៀមរាបមួយរូប ដែលត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យទៅចូលរួមបង្រៀនអក្សរខ្មែរ នៅក្នុងការបោះជំរំសិក្សានោះដែរ លោក អន ឈុត បានលើកឡើងថា ទាំងគ្រូ និងសិស្សមានឆន្ទៈចង់ចេះអក្សរខ្មែរ ៖ "ទាំងគ្រូ និងសិស្ស ដែលគាត់អញ្ជើញមកចូលរួមហ្នឹង គឺមានការឆាប់ទទួលបាននូវចំណេះដឹង ដែលយើងផ្ដល់ទៅឱ្យគាត់ ទាំងការនិយាយ ទាំងការសរសេរ។ ក៏ប៉ុន្តែ ការសរសេរនៅមិនទាន់បានស៊ីជម្រៅប៉ុន្មានទេ"។

យុវសិស្សមកពីស្រុកប្រាសាទ ខេត្តសុរិន្ទ ឈ្មោះ ចន ម៉ៃសំរ៉ាន ថ្លែងអំពីចំណាប់អារម្មណ៍របស់ខ្លួនថា ការបោះជំរំអប់រំភាសាខ្មែរ ធ្វើឱ្យប្អូនបានចេះសរសេរពាក្យពេចន៍មួយចំនួន ដូចជាគ្រឿងប្រើប្រាស់ផ្ទះបាយ បន្លែ និងផ្លែឈើ ៖ "គ្រឿងគ្រៅដូច ជាមានឆ្នាំង វែកឆា ជ្រុញ ស្លាបព្រា។ ខាងផ្លែឈើមានចេក ដូង ស្វាយ។ ខាងអន្លក់ គឺមានត្រសក់ ត្រប់ ប៉េងប៉ោះ ជាដើម"។

យុវសិស្សម្នាក់ទៀតមកពីខេត្តប៊ុរីរ៉័ម ឈ្មោះ វីឡៃផន រៀបរ៉យ រៀបរាប់អំពីឈ្មោះរាងកាយថា ៖ "ដៃ ជើង ច្រមុះ ភ្នែក មាត់"។

ចាងហ្វាងសាលារៀនប្រាសាទវិទ្យ៉ាខាន ខេត្តសុរិន្ទ លោក ផៃចៈយ៉ុន ចាន់តៈខេត ថ្លែងឱ្យដឹងថា ខាងមជ្ឈមណ្ឌលធ្លាប់បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈជាមួយសាលារៀន សម្ដេចឪ នៅខេត្តសៀមរាប ទាក់ទងនឹងការសិក្សាភាសាខ្មែរនេះ។ លោកបន្តថា នៅពេលអនាគត លោកមានគម្រោងផ្លាស់ប្ដូរគ្រូ និងសិស្សរវាងប្រទេសទាំងពីរ ៖ "បើថាស្រុកស្រែយើងស្រួលបួល ទាក់ទងគ្នាបាន យើងចង់ឱ្យគ្រូខាងខ្មែរមកបង្រៀនខាងថៃ គ្រូខាងថៃចុះទៅបង្រៀនភាសាថៃនៅខាងខ្មែរ។ តទៅមុខយើងចង់ប្ដូរយ៉ាងអ៊ីចេះ ព្រោះអីយើងចង់ឱ្យកើតជាបងប្អូនគ្នា ស្គាល់គ្នាឱ្យបានជួបគ្នា បានសួរ បាននិយាយគ្នាឱ្យឃើញអារ្យធម៌ពីដើមជុំគ្នា"៕

Wednesday, December 22, 2010

សង្គមស៊ីវិលស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណាមុននឹងបិទជំរំជនភៀសខ្លួន

ដោយ តាំង សារ៉ាដា

2010-12-23

ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សបានលើកឡើងថា ផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការបិទការិយាល័យជនភៀសខ្លួន កាន់តែបង្កើនការភ័យខ្លាចថែមទៀតដល់ក្រុមអ្នកស្វែងរកទីជម្រកសុខសាន្ត ដើម្បីគេចផុតពីការតាមយាយី ឬរួចផុតពីការកាប់សម្លាប់។

ក្រុមសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សសម្ដែងក្ដីបារម្ភថា ការដែលរដ្ឋាភិបាលខ្មែរប្រកាសបិទមជ្ឈមណ្ឌលជនភៀសខ្លួនក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ នៅខែកុម្ភៈខាងមុខនេះ ជាសញ្ញាមួយបង្ហាញថា កម្ពុជាកំពុងក្រសោបយកសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនដូចជាចិន និងវៀតណាម ជាជាងការពិចារណាលើការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ឬជ្រើសរើសយកការផ្ដល់តម្លៃមនុស្សធម៌ជាធំ។

ប្រធានសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមក្នុងរដ្ឋញូវជេស៊ី (New Jersey) សហរដ្ឋអាមេរិក លោក ថាច់ ង៉ុកថាច់ មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនាមក្រុមរបស់លោកជាសមាជិករបស់អង្គការមិនមានអ្នកតំណាងក្នុងអង្គការសហប្រជាជាតិ UNPO បានសម្ដែងការសោកស្ដាយចំពោះសេចក្ដីសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងការបិទមជ្ឈមណ្ឌលជនភៀសខ្លួនថា អាចធ្វើឲ្យជោគវាសនារបស់អ្នកទាំងនោះមានភាពប្រថុយប្រថាន និងកាន់តែធ្វើឲ្យមុខមាត់របស់កម្ពុជា អាប់ឱនក្នុងឆាកអន្តរជាតិ។

កាលពីចុងឆ្នាំ២០០៩ កម្ពុជាបានបញ្ជូនជនភៀសខ្លួនអ៊ុយហ្គរ៍ (Uighur) ចំនួន ២០នាក់ទៅប្រទេសចិនវិញ បន្ទាប់ពីអ្នកទាំងនោះបានមកដល់កម្ពុជា ដើម្បីស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន និងឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេសទីបី បន្ទាប់ពីបានរត់គេចពីការតាមធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធរចិន។

ក្រុមអ្នកតាមឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍ជនភៀសខ្លួននេះ បានឲ្យដឹងថា ជនភៀសខ្លួនអ៊ុយហ្គរ៍មួយចំនួនក្នុងចំណោម ២០នាក់ ដែលកម្ពុជាចាប់បញ្ជូនទៅវិញនោះ ត្រូវបានគេសង្ស័យថា អាជ្ញាធរចិន បានប្រហារជីវិត និងមួយចំនួនទៀតកំពុងរងទារុណកម្ម។

ទាក់ទងនឹងផែនការបិទជំរំជនភៀសខ្លួននៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញវិញ អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីលោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា ការបិទនោះគឺជាបំណងល្អរបស់កម្ពុជា ក្នុងការព្យាយាមបញ្ចប់រាល់ទម្រង់ទាំងឡាយណាក្នុងពិភពលោក ដែលបង្កឲ្យមានជនភៀសខ្លួន។

ជនភៀសខ្លួនម៉ុងតាញ៉ា ដែលកាន់សាសនាគ្រិស្តបានភៀសខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ចូលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០១ ដើម្បីរត់គេចពីការតាមយាយី ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកសាសនា និងការបង្ក្រាបលើសិទ្ធិដីធ្លីដោយអាជ្ញាធរវៀតណាម។

កាលពីឆ្នាំ២០០៥ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការបង្កើតមណ្ឌលទទួលជនភៀសខ្លួនក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ជាបណ្ដោះអាសន្ន មុនពេលបញ្ជូនទៅប្រទេសទីបី ឬស្ម័គ្រចិត្តត្រលប់ទៅប្រទេសកំណើតដោយខ្លួនឯង។

មន្ត្រីរបស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ បានថ្លែងថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនគោរពបទដ្ឋានអន្តរជាតិស្ដីពីសិទ្ធិភៀសខ្លួនឲ្យបានត្រឹមត្រូវទេ នោះបណ្ដាប្រទេសជាច្រើនទៀតនឹងកាត់តែមើលងាយ ហើយមិនទុកចិត្តដល់ប្រជាជាតិកម្ពុជា។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវពិចារណាបញ្ហានេះឲ្យបានល្អិតល្អន់មុននឹងសម្រេចចិត្តបិទការិយាល័យជនភៀសខ្លួន។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក កុយ គួង ថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មានថា ពេលណាមជ្ឈមណ្ឌលជនភៀសខ្លួនបិទទ្វារនោះ អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិក៏នឹងបញ្ចប់ផងដែរ។

ក្រុមមន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិឲ្យដឹងថា ជនភៀសខ្លួនម៉ុងតាញ៉ា ចំនួន ៦២នាក់ ក្នុងចំណោម ៧៦នាក់ ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅប្រទេសទីបី ហើយ ១៤នាក់ផ្សេងទៀត អាចនឹងត្រូវបញ្ជូនត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមវិញ។ ប៉ុន្តែគេនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់នៅឡើយទេថា តើក្រុមមន្ត្រីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមានយន្តការបែបណាក្នុងការការពារមនុស្សទាំង ១៤នាក់នោះ ដែលអាចមានភាពប្រថុយប្រថានដល់អាយុជីវិត ប្រសិនបើពួកគេត្រូវបញ្ជូនទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម វិញនោះ៕

Tuesday, December 21, 2010

អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស៖ កម្ពុជាជាប្រទេសគ្មានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ជនភៀសខ្លួន

ដោយ យន់ សាមៀន

2010-12-21

មន្ត្រីអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ បានចាត់ទុកកម្ពុជា ជាប្រទេសគ្មានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ជនភៀសខ្លួន ដែលបានភៀសខ្លួនមកពីប្រទេសមានទំនាក់ទំនងការទូតល្អជាមួយប្រទេសកម្ពុជា។

Sent by a witness

៥-កក្កដា-០៩: ទិដ្ឋភាពក្រុមបាតុករអ៊ុយហ្គរ៍ នៅអ៊ុយរ៉ាំហ្គី (ទីប្រជុំជនមួយនៅក្នុងខេត្តស៊ិនជាំង ប្រទេសចិន)

បទវិភាគរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានឲ្យដឹងថា ក្រោយពេលប្រទេសកម្ពុជា បានចាប់បញ្ជូនជនភៀសខ្លួនអ៊ុយហ្គរ៍ (Uighur) ចំនួន ២០នាក់ទៅប្រទេសចិន កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ និងការគំរាមបិទជំរំជនភៀសខ្លួនជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ារួចមក ប្រទេសកម្ពុជាលែងជាប្រទេសដែលអាចផ្ដល់កិច្ចការពារជនភៀសខ្លួនទៀតហើយ។

មន្ត្រីស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់របស់ Human Rights Watch លោកស្រី សារ៉ា ខម (Sara Colm) បានសរសេរបទវិភាគប្រវត្តិនៃការចាប់បញ្ជូនជនភៀសខ្លួនអ៊ុយហ្គរ៍ចំនួន ២០នាក់ទៅប្រទេសចិន ឲ្យប្រឈមនឹងការកាត់ទោស និងការធ្វើទារុណកម្ម សម្រាប់ខួបមួយឆ្នាំនៃការចាប់ខ្លួននេះ បានឲ្យដឹងថា កម្ពុជាមិនបានគោរពសន្ធិសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ១៩៥១ និងពិធីសារនៃសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩៦៧។ សន្ធិសញ្ញានេះតម្រូវឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនចាប់បញ្ជូនជនភៀសខ្លួនដែលត្រូវបានគេធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅប្រទេសដែលជនភៀសខ្លួនអាចប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់នោះទេ។

លោកស្រី សារ៉ា ខម បានឲ្យដឹងថា ការចាប់បញ្ជូនជនជាតិអ៊ុយហ្គរ៍ ធ្វើឡើងក្រោយពេលលោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ បានចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រឹត្យអនុញ្ញាតឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ អាចបដិសេធ ឬក៏បញ្ចប់ឋានៈជនភៀសខ្លួនដែលផ្ដល់ដោយឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន (UNHCR)។ មួយថ្ងៃបន្ទាប់មក ជនភៀសខ្លួនអ៊ុយហ្គរ៍ចំនួន ២០នាក់ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់បញ្ជូនដាក់យន្តហោះពិសេសចិនមួយទៅប្រទេសចិនវិញ។

លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគស្ថានភាពកម្ពុជា នៅថ្ងៃច័ន្ទ ទី២០ ខែធ្នូ បានសម្ដែងការសោកស្ដាយដែលកម្ពុជា មិនបានគោរពការសន្យារបស់ខ្លួន ដើម្បីការពារជនភៀសខ្លួន។ លោកបន្តទៀតថា អ្នកដឹកនាំកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន កំពុងគិតពីប្រយោជន៍ និងអំណាចផ្ទាល់ខ្លួន ដោយមិនបានគិតគូរពីអំពើមនុស្សធម៌នោះទេ។

លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ កម្ពុជាមិនគួរភ្លេចខ្លួននោះទេ ដែលកាលពីប្រមាណ ៣០ឆ្នាំមុន ប្រជាជននៃប្រទេសនេះ ធ្លាប់បានរត់ទៅសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសជាច្រើនក្នុងពិភពលោក។

អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានឲ្យដឹងទៀតថា កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០១០ មានព័ត៌មានមិនផ្លូវការមួយបានឲ្យដឹងថា ក្នុងចំណោមជនភៀសខ្លួនអ៊ុយហ្គរ៍ ២០នាក់ដែលត្រូវបានចាប់បញ្ជូនចេញពីកម្ពុជា ទៅប្រទេសចិននោះ មាន ៤នាក់ត្រូវបានកាត់ទោសប្រហារជីវិត និងអ្នកផ្សេងទៀតត្រូវបានកាត់ទោសឲ្យជាប់គុកពី ៥ឆ្នាំទៅមួយជីវិត។

កម្ពុជាត្រូវបានអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សរិះគន់កាន់តែខ្លាំងបន្ថែមទៀត កាលពីសប្ដាហ៍មុននៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលនេះបានកំណត់ឱសានវាទឲ្យ UNHCR បិទជំរំជនភៀសខ្លួនម៉ុងតាញ៉ា នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ ខាងមុខនេះ។

មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបដិសេធការចោទប្រកាន់កន្លងមកទាក់ទងនឹងការចាប់បញ្ជូនជនភៀសខ្លួនអ៊ុយហ្គរ៍ទៅប្រទេសចិន ដើម្បីជាថ្នូរនឹងជំនួយរបស់ចិន។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា ការចាប់ខ្លួនបញ្ជូននេះ គឺអាជ្ញាធរកម្ពុជា អនុវត្តតាមច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍កម្ពុជា ហើយចំពោះការបិទជំរំម៉ុងតាញ៉ា គឺដោយសារប្រទេសវៀតណាម គ្មានសង្គ្រាមស៊ីវិល ដូច្នោះជនភៀសខ្លួនមិនគួរមាននៅកម្ពុជានោះទេ។

ប៉ុន្តែជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ា ដែលជាជនជាតិភាគតិចរបស់វៀតណាម បានរត់មកសុំជ្រកកោននៅកម្ពុជា ដើម្បីឆ្ពោះទៅរកការសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅប្រទេសទី៣នោះ មិនបានរត់គេចពីសង្គ្រាមទេ ប៉ុន្តែពួកគេបានរត់ភៀសខ្លួនចេញពីការគាបសង្កត់ និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកជំនឿសាសនា និងការបង្ក្រាបលើការតវ៉ារឿងទំនាស់ដីធ្លីពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម៕

Monday, December 20, 2010

វៀតណាមពិន័យខ្មែរក្រោមអំពីបទឆ្លងដែនខុសច្បាប់

ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា

2010-12-20

ពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជាក្រោមត្អូញត្អែរថា ពួកគាត់មួយចំនួនកំពុងតែប្រឈមនឹងបញ្ហាធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធរវៀតណាម។

Photo courtesy of http://preynokornews.blogspot.com

ប៉ូលិសកម្ពុជាបង្ក្រាបព្រះសង្ឃខ្មែរក្រោមធ្វើបាតុកម្មនៅខាងមុខស្ថានទូតវៀតណាម ប្រចាំកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៧

ស្ត្រីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមួយរួប ឈ្មោះ នាង ធួន បានអះអាងថា ខ្លួនគាត់ត្រូវបានអាជ្ញាធរឃុំចូវឡាំង ស្រុកស្វាយទង ខែត្រអាងយាង ប្រទេសវៀតណាម កោះហៅទៅសាកសួរនៅថ្ងៃទី២០ ធ្នូ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទចាកចេញពីប្រទេសវៀតណាមខុសច្បាប់ កាលពីឆ្នាំ២០០៨។

ការកោះហៅស្ត្រីរួបនេះសាកសួរ នៅបន្ទាប់ពីស្វាមីរបស់គាត់ត្រូវបានអាជ្ញាធរស្រុកស្វាយទង ប្រទេសវៀតណាមចាប់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃទី១៧ ធ្នូ កន្លងទៅ។

អ្នកស្រី នាង ធួន បានរៀបរាប់ថា មន្ត្រីនគរបាលវៀតណាមបានកោះហៅទៅសាកសួរប្រមាណ ៤ម៉ោង ហើយចោទប្រកាន់អ្នកស្រីថា បានចេញពីប្រទេសវៀតណាម ទៅកាន់ប្រទេសថៃដោយខុសច្បាប់ ដោយពិន័យអ្នកស្រីចំនួន ២លាន ៥សែនដុង ស្មើនិងប្រមាណ ៥០ម៉ឺនរៀល ទៅ៥លានដុង ស្មើនិងប្រមាណ១លានរៀល។ អ្នកស្រី នាង ធួន បានអះអាងថា បន្ទាប់ពីគេសាកសួរអ្នកស្រីចប់ គេបង្ខំឲ្យអ្នកស្រីផ្ដិតមេដៃលើឯកសារកំណត់ហេតុចំនួន ៣ទំព័រ សរសេរជាអក្សរវៀតណាម ដោយអ្នកស្រីមិនចេះអានអក្សរវៀតណាមនោះទេ។ ប្រភពដដែលបានលើកឡើងថា កាលពីថ្ងៃទី១៧ ធ្នូ អាជ្ញាធរវៀតណាមទៅចាប់ខ្លួនស្វាមីអ្នកស្រី ឈ្មោះ ចៅ ហេន ដល់ផ្ទះ នៅបន្ទាប់ពីអ្នកស្រី និងប្ដីបានត្រលប់ពីប្រទេសថៃប្រមាណ ១ម៉ោង ដោយមិនបានបញ្ជាក់អំពីមូលហេតុចាប់ខ្លួនច្បាស់លាស់នោះទេ។ អ្នកស្រី នាង ធួន បានសួរទៅនគរបាលវៀតណាម តើពេលណាដោះលែងប្ដីអ្នកស្រីវិញ ប៉ុន្តែគេមិនប្រាប់នោះទេ ដោយគ្រាន់តែប្រាប់ថាលុះត្រាអ្នកឯងឆ្លើយនូវអ្វីដែលគេចង់បាន ទើបគេដោះលែងស្វាមីអ្នកស្រីវិញ។

វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងអាជ្ញាធរវៀតណាម និងមន្ត្រីស្ថានទូតវៀតណាមប្រចាំនៅកម្ពុជាបានទេនៅថ្ងៃច័ន្ទ ទី២០ ធ្នូ នេះ។

ប្រធានសាខាសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមពិភពលោក លោក តាំង សារៈ បានមានប្រសាសន៍ថា វាជាទម្លាប់ទៅហើយ ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមបានធ្វើបាប និងចាប់ខ្លួនខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលពួកគេគ្មានទោសកំហុសអ្វីទាល់តែសោះ គ្រាន់តែពួកគេទាមទារដីស្រែចម្ការ ដែលអាជ្ញាធររឹបអូស និងករណីទាមទារសិទ្ធិសេរីភាព ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមគាបសង្កត់ជាដើម។

កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៨ លោក ចៅ ហេន ធ្លាប់បានដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមជាង៦រយនាក់ ធ្វើបាតុកម្មទាមទារដីស្រែចម្ការ ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមរឹបអូសក្នុងអំឡុងពេលឆ្នាំ១៩៨០។ បន្ទាប់ពីបានដឹកនាំធ្វើបាតុកម្ម នៅយប់ថ្ងៃដដែល វេលាម៉ោង ៣ជិតភ្លឺ លំនៅឋានរបស់គាត់ត្រូវបានគេគប់គ្រាប់បែកចូលក្នុងផ្ទះ ទើបគ្រួសារអ្នកស្រីបានរត់គេចខ្លួនទៅកាន់អង្គការ UNHCR នៅប្រទេសថៃ ឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ ក្នុងនាមជាជនភៀសខ្លួន តែត្រូវអង្គការនេះមិនទទួលស្គាល់ ហើយបានណែនាំពួកគេឲ្យវិលមកផ្ទះនៅទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមវិញ ដោយអះអាងថា មិនមានការចាប់ខ្លួននោះទេ។

លោក តាំង សារៈ មិនអាចបញ្ជាក់អំពីចំនួនខ្មែរកម្ពុជាថាមានប៉ុន្មាននាក់នោះទេ ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាមចាប់ខ្លួននោះ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមចាប់ខ្លួនខ្មែរកម្ពុជាក្រោមថា ដោយសារតែបញ្ហាទាមទារដីស្រែចម្ការ បញ្ហាចេញមកប្រទេសកម្ពុជា ហើយមានទំនាក់ទំនងជាមួយអង្គការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនានានៅកម្ពុជាដើម៕

Sunday, December 19, 2010

ប្រវត្តិភ្លេងកន្ទ្រឹម

ភ្លេងកន្រ្ទឹម ជាឈ្មោះភ្លេងប្រពៃណីបុរាណមួយរបស់បងប្អូនខ្មែរមួយក្រុម ដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន ជាពិសេស បងប្អូនខ្មែររស់ខេត្តសុរិន្ទ។

សព្វថ្ងៃបទភ្លេងកន្រ្ទឹម យើងឃើញមានការពេញនិយមខ្លាំងគ្រាន់បើនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ តើបទភ្លេងកន្រ្ទឹមនេះ មានប្រវត្តិយ៉ាងណា ហើយគេប្រគំសម្រាប់ពិធីអ្វីខ្លះ?

លោក ឡេង ម៉ាលី មានសេចក្ដីរាយការណ៍ជូនដូចតទៅ៖

អាជ្ញាធរវៀតណាមចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្នាក់ទៅឃុំខ្លួន

ដោយ ដែន អយុធ្យា

2010-12-19

ប្រភពពីប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅទឹកដីកម្ពុជាក្រោមអះអាងថា អាជ្ញាធរវៀតណាមបានចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមម្នាក់ ឈ្មោះ ចៅ ហេន ទៅឃុំខ្លួន។

Photo courtesy of http://preynokornews.blogspot.com

លោក ចៅ ហេន ត្រូវបានវៀតណាមចោទថាសមាជិកសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ធ្វើបាតុកម្មទាមទាររំដោះទឹកដីកម្ពុជាក្រោម កាលពីឆ្នាំ២០០៨

ភរិយាបុរសឈ្មោះ ចៅ ហេន គឺអ្នកស្រី នាង ធួន បានមានប្រសាសន៍ឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងនៅរសៀលថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូថា គ្រួសារគាត់ បន្ទាប់ពីបានគេចខ្លួនកាលពីឆ្នាំ២០០៨ ទៅសុំសិទ្ធិជ្រកកោននៅការិយាល័យអង្គការ UNHCR នៅប្រទេសថៃ ត្រូវបរាជ័យ។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូនេះ នៅពេលស្វាមីវិលត្រឡប់ពីការិយាល័យ UNHCR ប្រទេសថៃ ទៅតាមការចង្អុលបង្ហាញរបស់អង្គការនេះ ដែលថាមិនមានទោសពៃរ៍ ពេលមកដល់ផ្ទះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរវៀតណាមមកនាំខ្លួនទៅឃុំនៅសាលាស្រុកស្វាយទង រង់ចាំដោះស្រាយនៅថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូ អំពីមូលហេតុគេចខ្លួនទៅប្រទេសថៃ។

អ្នកស្រី នាង ធួន មានប្រសាសន៍បន្ថែម ៖ «យើងមកពីប្រទេសថៃ មកដល់អង្គុយមិនទាន់បាន១ម៉ោងផង គេមកអញ្ជើញទៅសាលាឃុំ នៅម៉ោង៤ ដល់ម៉ោង ៦ជាង គេអញ្ជើញទៅសាលាស្រុក ឡានគេដឹកទៅសាលាស្រុក ឥឡូវគេឃុំនៅសាលាស្រុក។ ឥឡូវគេយកក្រដាសមកអញ្ជើញខ្ញុំ ថ្ងៃទី២០ ឲ្យខ្ញុំទៅទៀត»។

ទាក់ទងបញ្ហាចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនេះ លោក ថាច់ សេដ្ឋា ប្រធានសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមបានដាក់ការស្តីបន្ទោសចំពោះចំណាត់ការរបស់អង្គការ UHNCR ដែលមិនទទួលស្គាល់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ដែលបានទៅសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ និងសុំសិទ្ធិជ្រកកោនពីអង្គការមួយនេះ។

លោក ថាច់ សេដ្ឋា មានប្រសាសន៍ ៖ «ខ្ញុំគិតថា យូអិន ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្លាំងណាស់ ពីព្រោះគាត់មានទុក្ខទោសដោយការតវ៉ា ហើយខំទៅរកយូអិន ជួយ តែយូអិន បែរជាអត់ទទួលស្គាល់ ដែលធ្វើឲ្យគាត់មានបញ្ហាក្នុងការរស់នៅ ក៏វិលត្រឡប់ទៅវិញ ព្រោះយូអិន ហាក់ដូចជាមិនជឿនូវអ្វីជាសកម្មភាពរបស់គាត់ ដែលទទួលរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធរយួន។ ឥឡូវវាជាក់ស្ដែង អ៊ីចឹងហើយ គឺមានតែយូអិន ទេ ដែលទទួលភារកិច្ចហ្នឹង ហើយធ្វើអន្តរាគមន៍ដើម្បីឲ្យលោកមានសេរីភាពឡើងវិញ»។

អ្នកស្រី នាង ធួន បន្តថា កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៨ កន្លងទៅ ស្វាមីគាត់ គឺលោក ចៅ ហេន ធ្លាប់បានដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមជាង៦រយនាក់ ធ្វើបាតុកម្មទាមទារដីស្រែចម្ការ ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមរឹបអូសក្នុងអំឡុងពេល ឆ្នាំ១៩៨០។ បន្ទាប់ពីបានដឹកនាំធ្វើបាតុកម្ម នៅថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៨ វេលាម៉ោង ៣ជិតភ្លឺ លំនៅឋានរបស់គាត់ត្រូវបានគេបោកគ្រាប់បែកចូលក្នុងផ្ទះ ទើបគ្រួសារអ្នកស្រីបានរត់គេចខ្លួនទៅកាន់អង្គការ UNHCR នៅប្រទេសថៃ ឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ ក្នុងនាមជាជនភៀសខ្លួន តែត្រូវអង្គការនេះមិនទទួលស្គាល់ និងបានណែនាំពួកគេឲ្យវិលមកស្រុកកំណើតនៅទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមវិញ ដោយអះអាងថា មិនមានការចាប់ខ្លួននោះទេ។

អ្នកស្រី នាង ធួន បានប្រាប់ពីមូលហេតុរត់គេចខ្លួនដូច្នេះ ៖«UNHCR ហ្នឹង គេបិទឈប់ឲ្យតាំងពីខែសីហាឯណោះ គេលែងឲ្យ។ បានជាខ្ញុំវិលត្រឡប់មកប្រទេសជីដូនជីតាយើងវិញ»។

លោក ចៅ ហេង និងអ្នកស្រី នាង ធួន មានស្រុកកំណើតនៅឃុំចូវឡាំង ស្រុកស្វាយទង ខេត្តមាត់ជ្រូក ដែលវៀតណាមហៅអាងយ៉ាង សព្វថ្ងៃ ធ្លាប់តាមរកចាប់ខ្លួនម្ដងហើយ កាលពីឆ្នាំ២០០៨ ដោយចោទបុរសរូបនេះ បានដឹកនាំធ្វើបាតុកម្មទាមទាររំដោះទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម។

វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងមន្ត្រីស្ថានទូតវៀតណាមប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីបំភ្លឺជុំវិញការចាប់ខ្លួនបុរសឈ្មោះ ចៅ ហេន ដែលអាជ្ញាធរវៀតណាមបាននាំទៅឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្ននៅសាលាស្រុកស្វាយទង ក្នុងប្រទេសវៀតណាមបានទេ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ នេះ៕

Saturday, December 18, 2010

រដ្ឋាភិបាលពន្យារពេលបិទជំរំជនភៀសខ្លួនម៉ុងតាញ៉ា

ដោយ សុខ សេរី

2010-12-17

ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានពន្យារពេលការបិទជំរំជនភៀសខ្លួនជនជាតិភាគតិចវៀតណាម ឈ្មោះម៉ុងតាញ៉ា (Montagnards) នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រហូតដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ ខាងមុខ ក្រោយពីមានសំណើរបស់ការិយាល័យឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួន (UNHCR) កន្លងទៅថ្មីៗនេះ។

គម្រោងដើមរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាពិសេសក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា គ្រោងនឹងបិទជំរំនេះនៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០១១ ដោយសារដល់ពេលវេលាត្រូវបិទ។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ហោ ណាំហុង និងជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានមានប្រសាសន៍នៅឯអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ នៅថៃ្ងទី១៧ ខែធ្នូថា កម្ពុជានឹងបញ្ជូនទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមវិញ ចំពោះជនណាដែលមិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអង្គការ UNHCR។

លោកបន្តថា ៖ «យើងក៏អនុគ្រោះ សម្ដេចតេជោលោកបានសម្រេចឲ្យដល់ពាក់កណ្ដាលខែ២ ពាក់កណ្ដាលខែកុម្ភៈ ដូច្នេះឯកឧត្ដម ទ្បុង វិសាលោ នឹងជួបជាមួយតំណាង UNHCR នៅភ្នំពេញនេះ ដើម្បីប្រាប់គេថា យើងឲ្យត្រឹមតែថ្ងៃទី១៥ ខែ២ នឹងបិទទៀត វាមិនត្រូវមាន»។

មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យនៃអង្គការ UNHCR ប្រចាំនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី លោកស្រី ឃីតធី ម៉ាកឃីនហ្ស៊ី (Kitty McKinsey) បានមានប្រសាសន៍ថា លោកស្រីនៅមិនទាន់បានព័ត៌មានជាផ្លូវការនៅឡើយទេ អំពីការពន្យារពេលបិទជំរំនេះ។ បើសិនណានេះជាព័ត៌មានពិត លោកស្រីយល់ថា ជាដំណឹងល្អ ហើយលោកស្រីនឹងស្វែងរកការបញ្ជាក់ជាផ្លូវការលើព័ត៌មាននេះ។

លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមជនជាតិភាគតិចវៀតណាម ម៉ុងតាញ៉ា ចំនួន ៦២នាក់ នៅក្នុងជំរំជនភៀសខ្លួននៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ នៅក្នុងចំណោមចំនួនសរុប ៧៥នាក់ ត្រូវបានការិយាល័យឧត្ដមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកជនភៀសខ្លួននៅកម្ពុជា បានទទួលស្គាល់ ដើម្បីទៅកាន់ប្រទេសទី៣ ដែលប្រភពមួយចំនួនបានឲ្យដឹងថា ប្រទេសទី៣នោះ គឺប្រទេសកាណាដា។

អ្នកទាំងនេះបានរត់គេចខ្លួនមកសុំសិទ្ធិជ្រកកោនពីអង្គការ UNHCR នៅកម្ពុជា តាំងពីឆ្នាំ២០០១ កន្លងមក ដើម្បីទៅកាន់ប្រទេសទីបី ដោយសំអាងថា អាជ្ញាធរវៀតណាម ស្វែងរកចាប់ខ្លួន ក្រោយពីបានងើបតវ៉ាទាមទារដីស្រែចម្ការ និងតវ៉ាទាមទារជំនឿសាសនាគ្រឹះនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម៕

Thursday, December 16, 2010

រដ្ឋាភិបាលនឹងបិទគេហទំព័រ KI នៅចុងខែធ្នូ

ដោយ សុខ សេរី

2010-12-16

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គ្រោងបិទគេហទំព័រ ខេ.អៃ ឬ Website ឈ្មោះ KI (Khmer Intelligence) នៅចុងខែធ្នូនេះ នៅគ្រាដែលគេហទំព័រនេះបានចេញផ្សាយរូបភាពលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន លោក ហេង សំរិន ប្រធានសភាជាតិ លោក ជា ស៊ីម ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងលោក វ៉ា គឹមហុង ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការងារព្រំដែនដោយបានចោទថា អ្នកទាំងនេះជាជនក្បត់ជាតិ លក់ទឹកដីឲ្យវៀតណាម។

ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការងារព្រំដែនកម្ពុជា លោក វ៉ា គឹមហុង បានមានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូនេះដោយខ្លីថា ៖ «លោកបានស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលបិទគេហទំព័រនេះ នៅថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆាប់ៗនេះ»។

លោកបានមានប្រសាសន៍ថា លោកនៅមិនទាន់ឆ្លើយបញ្ជាក់បាននៅឡើយទេ អំពីការប្ដឹងអ្នកគ្រប់គ្រងគេហទំព័រនេះ។

គេហទំព័រឈ្មោះខេ.អៃ ឬមានឈ្មោះពេញថា ខ្មែរ អិថេលីហ្ជិន (Khmer Intelligence) ដែលគេមិនដឹងថា មានទីស្នាក់ការនៅឯណាពិតប្រាកដនោះ គឺមាននិន្នាការគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី បានចេញផ្សាយ និងវាយប្រហារមកលើលោក ហ៊ុន សែន លោក ហេង សំរិន លោក ជា ស៊ីម និងលោក វ៉ា គឹមហុង រយៈពេល ២ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា តាំងពីថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ និងថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០នេះ។

គេហទំព័រខេ.អៃនេះ គេកត់សម្គាល់ឃើញថា តែងតែប្រមូលព័ត៌មាន រូបភាពត្លុកកំប្លែងនានា និងកំណាព្យរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយក្រុមមនុស្សអនាមិក។

មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យស្ដីទីរបស់គណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី លោក គីម សួរភិរិទ្ធ និងជាតំណាងរាស្ត្រ បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋនានាមានសិទ្ធិដឹងឮ និងទទួលព័ត៌មាន ៖ «ខ្ញុំគិតថា ព័ត៌មានគឺត្រូវតែផ្សព្វផ្សាយ។ បើសិនជារដ្ឋាភិបាលយល់ថា ព័ត៌មាននេះប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសខ្លួន។ ខ្លួនអាចប្រើប្រាស់ច្បាប់សារព័ត៌មាន ប្ដឹងប្រឆាំងនឹងអ្វីដែលយើងចាត់ទុកថា ជាព័ត៌មានមិនពិត ទល់នឹងសារព័ត៌មានហ្នឹងទៅ»។

លោកបានប្រសាសន៍ថា អ្នកសារព័ត៌មានមានសេរីភាពក្នុងការគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង នៅពេលដែលវិទ្យុអាស៊ីសេរី បានសួរថា តើក្រុមរបស់ខេ.អៃនេះ ជារបស់គណបក្សប្រឆាំង ឬយ៉ាងណា?

ការវាយប្រហារ និងចោទប្រកាន់នេះ គឺមិនយូរប៉ុន្មាន ក្រោយពីតំណាងរាស្ត្រមួយក្រុម ដឹកនាំដោយលោក សុន ឆ័យ នៃគណបក្សប្រឆាំង សម រង្ស៊ី បានទៅពិនិត្យមើលបង្គោលព្រំដែនលេខ១០៩ លេខ១០៨ និងលេខ១០៣ នៅក្នុងស្រុកមេមត់ ខេត្តកំពង់ចាម កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ថ្មីៗនេះ។

កងកម្លាំងនគរបាលវៀតណាម បានរារាំងមិនឲ្យក្រុមតំណាងរាស្ត្រទាំងនោះ ចូលទៅពិនិត្យបង្គោលព្រំដែនលេខ១០៣ នៅក្នុងភូមិដូនរ័ត្ន ឃុំរូង ស្រុកមេមត់ ខេត្តកំពង់ចាម។

លោក សុន ឆ័យ បានអះអាងថា បង្គោលព្រំដែននោះបានបោះនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា ប៉ុន្តែមន្ត្រីជំនាញកិច្ចការងារព្រំដែនកម្ពុជា លោក វ៉ា គឹមហុង បានបញ្ជាក់ថា ទឹកដីនោះគឺនៅខាងភាគីវៀតណាម៕

Wednesday, December 15, 2010

ខ្មែរ-ថៃ បើកច្រកព្រំដែនថ្មី១ នៅដើមឆ្នាំ២០១១

ដោយ សួន សុផល មុន្នី

2010-12-15

អាជ្ញាធរ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងអាជ្ញាធរខេត្តស្រះកែវថៃ បានជួបពិភាក្សាគ្នាដើម្បីឈានទៅរកការបើកច្រកអន្តរជាតិថ្មីមួយ ទៀត នៅដើមឆ្នាំ២០១១។

ដោយ សួន សុផល មុន្នី

ច្រកព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ នៅក្រុងប៉ោយប៉ែត

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលថៃ បានព្រមព្រៀងគ្នាក្នុងការបើកច្រកទ្វារអន្តរជាតិថ្មីមួយទៀត ក្បែរច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ជាប់ខេត្តស្រះកែវប្រទេសថៃ ដើម្បីបញ្ចៀសការដឹកជញ្ជូនទំនិញធំៗ ឆ្លងកាត់ និងជួយកែសម្រួលសោភណភាពច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែតឲ្យល្អ ប្រសើរ។
អភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក អ៊ុង អឿន បានមានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃពុធ ទី១៥ ខែធ្នូថា ភាគីកម្ពុជា និងភាគីថៃ កាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារ ទី១៤ ខែធ្នូ បានជួបគ្នានៅស្រុកអារ៉ាញ់ ខេត្តស្រះកែវ ប្រទេសថៃ ដើម្បីពិភាក្សាលើបញ្ហាបើកច្រកទ្វារថ្មីមួយ ដែលមានឈ្មោះថា ច្រកទ្វារស្ទឹងបទ នៅក្បែរច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ៖ «យើង បានប្រជុំគ្នាជាមួយសមាសភាពដែលពាក់ព័ន្ធច្រើនចូលរួម ដើម្បីអនុវត្តនូវការព្រមព្រៀងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងឯកឧត្ដមនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ដែលបានជួបគ្នាតាំងពីនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយខិតខំដើម្បីជំរុញឲ្យមានការបើកច្រកស្ទឹងបទ»។
លោកអភិបាលខេត្តបានបន្តថា ការជុំគ្នានេះ រវាងភាគីកម្ពុជា-ថៃ គឺបានធ្វើឡើងជាលើកទី៣ហើយ នៅក្រោយកិច្ចប្រជុំកាលពីថ្ងៃអង្គារ ទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ ភាគីទាំងពីរបានចុះទៅពិនិត្យមើលទីតាំង ដែលមានគម្រោងបើកច្រក ទាំងនៅក្នុងទឹកដីថៃ និងទឹកដីកម្ពុជា ៖ «ក្រោយពីបានពិនិត្យ មើល យើងបានឯកភាពគ្នាប្រគល់ការងារហ្នឹងឲ្យគណៈកម្មការទាំងសងខាង រវាងភាគីថៃ-កម្ពុជា លោក ចុះពិនិត្យផ្នែកបច្ចេកទេស គេចាប់ផ្តើមដំណើរការពីពេលឥឡូវទៅ សិក្សារហូតដល់ខែ៤ ខែ៥ ឆ្នាំ២០១១»។
ការបើកច្រកទ្វារអន្តរជាតិថ្មី គឺត្រូវធ្វើឡើងចំភូមិស្ទឹងបទ សង្កាត់ប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ភ្ជាប់ទៅស្រុកអារ៉ាញ់ ខេត្តស្រះកែវ ប្រទេសថៃ ប្រយោជន៍ដើម្បីបញ្ចៀសរថយន្តដឹកទំនិញធំៗ និង របរស៊ីឈ្នួលអូសរទេះរបស់ពលករខ្មែរ ចេញពីច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ដែលកំពុងដំណើរការសព្វថ្ងៃ។
លោក ហេង ចាយ ក្រុមហ៊ុននាគក្រហមដឹកជញ្ជូននៅច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត បានថ្លែងថាការបើកច្រកទ្វារស្ទឹងបទថ្មី សម្រាប់ដឹកទំនិញឆ្លងកាត់ និងការរក្សាច្រកទ្វារទេសចរណ៍ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា គឺជារឿងល្អ ៖ «ការណ៍ ដែលយើងទៅទទួលភ្ញៀវ ភ្ញៀវទេសចរណ៍ចូលមក មើលទៅឃើញស្រឡះល្អ ដ៏អ៊ីចឹងមានភាពរញ៉េរញ៉ៃដូចមុន ឡានទំនិញទៅមួយចំហៀងទៅ ភ្ញៀវទេសចរណ៍ចូលមួយចំហៀង អ៊ីចឹងល្អហ្មង»។
ក្រុមមន្ត្រីនៃមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បានកត់សម្គាល់ថា ស្ថានភាពនៅច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត បច្ចុប្បន្នមិនមានសោភណភាពល្អសម្រាប់ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ទេ ដោយសារមានរថយន្តធំៗដឹកទំនិញឆ្លងកាត់។
លោក ដួង វិបុល មន្ត្រីព័ត៌មានទេសចរណ៍ប្រចាំច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត បានមានប្រសាសន៍ថា ការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលថៃ ក្នុងការព្រមព្រៀងគ្នាបើកច្រកទ្វារអន្តរជាតិថ្មីនេះ គឺអាចជួយលើកមុខមាត់ប្រទេសទាំងពីរថែមទៀត ៖ «អ៊ីចឹងវាបង្ក ភាពងាយស្រួលណាស់សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរណ៍ ចេញចូល ដោយអត់មានភាពកកស្ទះ ឥឡូវនេះឃើញមានឡានកុងតឺន័រធំៗ ស៊ីម៉ង់ក៏ដោយ ទំនិញអីផ្សេងៗ ក៏ដោយរត់អូសអីវ៉ាន់អីតូចតាចក៏ដោយ ច្រកហ្នឹងវាតូចអញ្ចឹង វាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សោភណភាពទេសចរណ៍»។
តំណាងក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយ ដែលមានរថយន្តដឹកទំនិញឆ្លងកាត់ឆ្លងកាត់អន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ពីទឹកដីថៃមកកម្ពុជា និងដឹកទំនិញពីកម្ពុជា ឆ្លងចូលថៃបានថ្លែងថា ផែនការបើកច្រកទ្វារស្ទឹងបទថ្មី ជិតច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែតនេះ អាចផ្ដល់ភាពងាយស្រួលក្នុងការដឹកជញ្ជូនទំនិញផ្សេងៗ របស់រថយន្តក្រុមហ៊ុនថែមទៀត ៖ «ទៅខាងណាក៏បានដែរ ឆ្លងកាត់ដូចតែគ្នា អត់មានបញ្ហាអីផង ទៅផ្លូវខាងហ្នឹងវាជិតដូចតែគ្នា»។
លោក អ៊ុង អឿន អភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យបានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា គម្រោងការបើកច្រកទ្វារអន្តរជាតិស្ទឹងបទថ្មីនេះ ក្រុមការងារបច្ចេកទេសរបស់ប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា-ថៃ បានចាប់ផ្ដើមធ្វើការសិក្សា ហើយនិងចាប់ផ្ដើមដំណើរការសាងសង់ជាផ្លូវការនៅអំឡុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ ខាងមុខនេះ៕

Tuesday, December 14, 2010

រាជបណ្ឌិតសភាស្រាវជ្រាវវប្បធម៌ខ្មែរសុរិន្ទ

វប្បធម៌ខ្មែរសុរិន្ទ ដែលមាននៅក្នុងប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន ត្រូវបានបង្ហាញជាផ្លូវការលើកដំបូង នៅរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា នាទីក្រុងភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ ទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០។

ការបង្ហាញនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយសមាគមភាសា និងវប្បធម៌ខ្មែរសុរិន្ទ តាមការអញ្ជើញរបស់មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី នៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា នៅក្នុងសិក្ខាសាលាមួយ ក្រោមប្រធានបទ "វប្បធម៌ខ្មែរសុរិន្ទ" ដែលឧបត្ថម្ភដោយមូលនិធិកូរ៉េសម្រាប់ការសិក្សាជាន់ខ្ពស់។

ក្នុងសិក្ខាសាលាស្ដីពី "វប្បធម៌ខ្មែរសុរិន្ទ" ប្រធានសមាគមភាសា និងវប្បធម៌ខ្មែរសុរិន្ទ គឺលោក ជ័យ មង្គល ដែលជាអ្នកដឹកនាំប្រតិភូខ្មែរសុរិន្ទមកចូលរួម បានបង្ហាញអំពីការងារខិតខំរបស់លោក ក្នុងការថែរក្សាវប្បធម៌ខ្មែរសុរិន្ទ ដែលមានដូចជា សិល្បៈ និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរបុរាណមួយចំនួន ដែលមាននៅក្នុងខេត្តសុរិន្ទ ដោយការស្រាវជ្រាវសាស្ត្រាស្លឹករឹត និងការបង្រៀនអក្សរខ្មែរ ៖ "ឆ្នាំ ហ្នឹងខ្ញុំបានចាប់ផ្ដើមបង្ហាត់អក្សរខ្មែរឱ្យកូនក្មេង ប្រជាជននៅក្នុងខេត្តសុរិន្ទ ព្រោះខ្ញុំឃើញថា ពីមុនយើងមានភាសា ដោយសារយើងអត់មានការបង្ហាត់បង្រៀននៅក្នុងសាលារៀន ចាប់ពីថ្នាក់កុមារដ្ឋាន ដូចថាបឋមសិក្សា ដូច្នេះយូរៗទៅវាបាត់"។

ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអាស៊ី និងជាអគ្គលេខាធិការរបស់រាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា លោក ស៊ុំ ឈុំប៊ុន មានប្រសាសន៍ថា សិក្ខាសាលានេះ គឺជាការសម្រេចបំណងមួយនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីវប្បធម៌ខ្មែរ សុរិន្ទ ៖ "យើងសុំសរសើរបងប្អូនខ្មែរសុរិន្ទយើង ដែលរាប់រយរាប់ពាន់ឆ្នាំហើយៗ រហូតមកដល់ពេលនេះ នៅតែខិតខំរក្សាមត៌ក លើកស្ទួយមត៌កវប្បធម៌ទាំងខាងភាសា ទាំងខាងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ និងសិល្បៈជាដើម ឱ្យបាននៅគងវង់។ ការណ៍នេះបំណងរបស់យើង គឺយើងខិតខំធ្វើការស្រាវជ្រាវនូវអ្វីដែលជាមត៌កនេះ យកមកកត់ចម្លង ចងក្រងជាក្បួន ជាឯកសារតម្កល់ទុក ដើម្បីឱ្យមានអត្ថិភាពឋិតថេរគងវង់តទៅ"។

ក្រៅពីការបង្ហាញអំពីការខិតខំនៅក្នុងការងារអភិរក្សភាសា វប្បធម៌ និងការស្រាវជ្រាវសស្ត្រាស្លឹករឹត លោក ជ័យ មង្គល ក៏បានដឹកនាំក្រុមសិល្បករតន្ត្រីកន្រ្ទឹមខ្មែរសុរិន្ទ មកប្រគំបង្ហាញនៅក្នុងសិក្ខាសាលាផងដែរ ដោយលោកមានប្រសាសន៍ថា វប្បធម៌គឺចងភ្ជាប់ជាមួយសិល្បៈ។

លោក ជ័យ មង្គល ថ្លែងបញ្ជាក់ថា ខេត្តសុរិន្ទ គឺជាតំបន់ចុងក្រោយសម្រាប់អភិរក្សវប្បធម៌ និងអារ្យខ្មែរសុរិន្ទ ហើយការដែលលោកអញ្ជើញមកបង្ហាញអំពីវប្បធម៌ខ្មែរសុរិន្ទនេះ ក្រៅពីបំណងឱ្យរាជបណ្ឌិតសភាចងក្រងរក្សាទុក លោកក៏មានបំណងចង់ឱ្យខ្មែរនៅប្រទេសកម្ពុជា ជួយក្នុងការអភិរក្សវប្បធម៌ខ្មែរសុរិន្ទ៕

Sunday, December 12, 2010

យុវជនថៃ៖ កសាងសន្តិភាពដោយពុំចាំបាច់ឆ្លងកាត់សង្គ្រាម

ដោយ ឡេង ម៉ាលី

2010-12-12

សន្តិភាពត្រូវបានបញ្ញវន្តខ្លះនិយាយថា ជាផ្លូវវែងឆ្ងាយមួយសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា។ ការកសាងឱ្យមានសន្តិភាព គឺជាការលំបាកមួយទៀត ហើយមានឧបសគ្គច្រើន ព្រោះតែកត្តានយោបាយ វប្បធម៌ ប្រវត្តិសាស្ត្រ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។

ក្នុងរយៈពេល ២ថ្ងៃ គឺពីថ្ងៃទី១០ ដល់១១ ខែធ្នូ មានបញ្ញវន្ត យុវជន និងអ្នកធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងយុវជនចំនួនជាង ៤០នាក់មកពីវៀតណាម ថៃ និងកម្ពុជា បានជួបគ្នានៅរាជធានីភ្នំពេញ ពិភាក្សាគ្នារកវិធីរៀនសូត្រមួយ ដើម្បីឱ្យយុវជនបានយល់ដឹងអំពីដំណើរការកសាងសន្តិភាព។

នាយកប្រតិបត្តិនៃកម្មវិធីអភិវឌ្ឍធនធានយុវជន (YRDP) លោក ជាង សុខា ថ្លែងថា ការជួបជុំគ្នានេះ បានធ្វើឡើងដោយក្រុមការងារកម្ពុជា ដើម្បីសន្តិភាពមួយ ដែលមានចម្រុះអង្គការសមាគមក្នុងសង្គមស៊ីវិល និងបុគ្គលឯកជននិយមសន្តិភាព។ លោក ជាង សុខា មានប្រសាសន៍ថា ការជួបជុំគ្នានេះ គឺជាការជួបពិភាក្សាគ្នា និងរៀនសូត្រពីទស្សនៈយុទ្ធសាស្ត្ររបស់បញ្ញវន្តខ្មែរ-ថៃ និងវៀតណាម ចំនួន១៤រូប អំពីដំណើរការកសាងសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់តាមទន្លេមេគង្គ ដោយផ្អែកលើវិស័យចំនួនប្រាំ ៖ "ប្រធានបទដែលយើងជជែកសំខាន់នោះ ទាក់ទងអំពីវិស័យសេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ ប្រវត្តិសាស្ត្រ វប្បធម៌ សង្គម ហើយនិងសិទ្ធិមនុស្ស ថាតើវិស័យទាំង៥ នេះ វាមានឥទ្ធិពលជាវិជ្ជមាន អវិជ្ជមានយ៉ាងដូចម្ដេច ទៅលើការខិតខំ និងប្រឹងប្រែង ដើម្បីឱ្យមានសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់ ហើយជាពិសេសថាតើវិស័យទាំង៥ ហ្នឹង វាមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងម៉េច បើសិនជាតួអង្គយុវជនដើរតួនៅក្នុងដំណើរការកសាងសន្តិភាព"។

ក្នុងចំណោមបញ្ញវន្ត ១៤រូប គឺមានខ្មែរចំនួន ៥រូប ថៃ ៥រូប និងវៀតណាមចំនួន៤ បានមើលឃើញថា យុវជនជាតួអង្គប្រសើរបំផុត ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលអំពីការកសាងសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់។

ទាក់ទងនឹងដំណើរការកសាងសន្តិភាពក្នុងវិស័យប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលមានភាពខុសប្លែកគ្នារវាងប្រទេសមួយ ទៅប្រទេសមួយ ត្រូវបានអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យកម្ពុជាមួយរូប គឺលោកស្រី ជា វណ្ណាត មានទស្សនៈថា ចំណុចទីមួយ គឺអ្នកកសាងសន្តិភាព ត្រូវតែហ៊ាននិយាយការពិត បើទោះជាប្រវត្តិសាស្ត្រមានលក្ខណៈយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ចំពោះប្រវត្តិសាស្ត្រកន្លងមក ក្រុមបញ្ញវន្តរបស់លោកស្រីយល់ឃើញថា មាននិយាយតែពីរឿងសង្គ្រាមចាញ់ឈ្នះ ដណ្ដើមទឹកដីគ្នា គឺមិនសូវបាននិយាយពីទំនាក់ទំនងសហការគ្នាល្អរវាងពលរដ្ឋពី ប្រទេសមួយ ទៅប្រទេសមួយទៀតទេ។ ព្រោះតែហេតុនេះហើយ ទើបនៅក្នុងការរៀបចំការអប់រំបណ្ដុះបណ្ដាលយុវជនអំពីសន្តិភាពនឹង និយាយអំពីការទំនាក់ទំនងល្អ រវាងពលរដ្ឋពីប្រទេសមួយ ទៅប្រទេសមួយទៀត ដោយការប្រកាន់ខ្ជាប់សច្ចធម៌ គឺមិនកាឡៃការពិតទេ ៖ "យុវវ័យហ្នឹងធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានស្មារតីធំទូលំទូលាយ ចេះយល់គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយទទួលយកអ្វីដែលជាការពិតហ្នឹង ដោយការយោគយល់គ្នា។ ប្រវត្តិសាស្ត្រកើតឡើងនៅក្នុងសម័យណាក៏ដោយ វាមានមូលហេតុផ្សេងៗ ដែលធ្វើឱ្យហេតុការហ្នឹងកើតឡើងអ៊ីចឹង។ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយហ្នឹង ខិតខំថែរក្សាមិត្តភាពហ្នឹងឱ្យមានអាយុយូរលង់ ហើយបើមានទំនាស់អីសុំចៀសវៀងកុំប្រើកម្លាំងបាយ កុំប្រើកំហឹង កុំប្រើកម្លាំងទ័ព"។

បញ្ញវន្តកម្ពុជាមួយរូបទៀត គឺលោក ឱក សិរីសុភ័ក្រ ដែលជាអ្នកប្រឹក្សាឯករាជ្យ មានប្រសាសន៍អំពីការកសាងសន្តិភាព និងប្រវត្តិសាស្ត្រថា យើងមិនអាចផ្លាស់ប្ដូរប្រវត្តិសាស្ត្របានទេ ហើយយើងត្រូវរស់នៅជាមួយប្រវត្តិសាស្ត្រទាំងវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន។ ក៏ប៉ុន្តែលោកគិតថា យើងអាចរៀនសូត្រពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីរស់នៅក្នុងសន្តិភាពឱ្យបានច្រើនបំផុត ដើម្បីកសាងអនាគតល្អប្រសើរ ៖ "តើនរណាអាចធ្វើកិច្ចការនេះបានប្រសើរជាងយុវជន? ខ្ញុំគិតថា មនុស្សជំនាន់ចាស់ត្រូវទទួលស្គាល់កំហុសរបស់ខ្លួនពីអតីតកាលដោយ សុទ្ធចិត្ត ហើយគាំទ្រយុវជនជំនាន់ក្រោយ ឱ្យធ្វើការរួមគ្នា ឆ្លងព្រំដែននៅក្នុងតំបន់ ដើម្បីកសាងសន្តិភាព។ ខ្ញុំគិតថា នៅក្នុងសម័យសកលភាវូបនីយកម្ម ខ្ញុំគិតថាមិនត្រូវមានព្រំដែនលើរាងកាយទេ។ យើងរស់នៅក្នុងភាពប្រឈមនឹងវប្បធម៌ចម្រុះ ដូច្នេះហើយ យុវជនត្រូវសម្លឹងទៅអនាគត មិនមែនសម្លឹងទៅប្រវត្តិសាស្ត្រខាងក្រោយទេ។ ខ្ញុំជឿជាក់ថា មនុស្សយើងមានភាពវៃឆ្លាតគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីសម្របខ្លួនរស់នៅជាមួយគ្នាបាន ទៅតាមការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ច តាមការអភិរក្សបរិស្ថាន ក៏ប៉ុន្តែក្នុងផ្លូវសន្តិភាព។

នៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចវិញ ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងទទួលការវិនិយោគទុនជាច្រើនមុខពីក្រុមហ៊ុន បរទេស។ ការវិនិយោគរបស់វៀតណាមខ្លះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ជីវភាពពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយចំនួន និងនាំឱ្យគ្មានសន្តិភាពក្នុងចិត្ត។ ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ បញ្ញវន្តមកពីវៀតណាម លោកស្រី តូ ធីបៃ (To Thi Bay) ថ្លែងថា នេះជាបញ្ហាសកលភាវូបនីយកម្ម។ វាមិនមែនមានតែនៅកម្ពុជាទេ វៀតណាមក៏មានបញ្ហាជាមួយក្រុមហ៊ុនបរទេសដែរ លោកស្រី តូ ធីបៃ ថ្លែងបញ្ជាក់ដូច្នេះ ៖ "តាមកម្រិតយល់ដឹងរបស់ខ្ញុំ សកលភាវូបនីយកម្ម បញ្ហាពាណិជ្ជកម្មមិនមែនរវាងវិស័យរដ្ឋ និងរដ្ឋប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែទាក់ទងនឹងវិស័យឯកជនដែរ។ តើនរណាអាចគ្រប់គ្រងរឿងនេះបាន? យើងនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានេះ យើងអ្នកនៅថ្នាក់ក្រោម អ្វីដែលយើងអាចធ្វើបាន គឺយើងគ្រាន់តែអាចរៀនសូត្រឱ្យបានយល់ដឹង ក៏ប៉ុន្តែការសម្រេចចិត្តមិនមែននៅក្នុងដៃរបស់យើងទេ។ យើងអាចមើលឃើញថា ការវិនិយោគ គឺមានទាំងល្អ និងអាក្រក់។ ដូច្នេះ យើងត្រូវរៀនសូត្រពីចំណុចល្អ និងអាក្រក់នោះ ហើយរកដំណោះស្រាយកាត់បន្ថយផលអាក្រក់នោះ"។

ចំពោះបញ្ហានយោបាយ និងវប្បធម៌រវាងកម្ពុជា និងថៃវិញ ដែលមានជម្លោះនឹងគ្នាអំពីរឿងព្រំដែន ត្រូវបានសាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រនៅទីក្រុងបាងកក លោក ឆានវីត កាស៊ើតស៊ីរិ (Charnvit Kasertsiri) មានប្រសាសន៍ថា ដំណើរការកសាងសន្តិភាព គឺការយល់គ្នា។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ លោកតែងនាំសិស្សរបស់លោកទៅទស្សនាប្រាសាទបុរាណបី គឺទី១ ប្រាសាទភ្នំរូង ក្នុងប្រទេសថៃ, ប្រាសាទព្រះវិហារនៅកម្ពុជា និងវត្តភូ ប្រទេសឡាវ ព្រោះប្រាសាទទាំងបីនេះទាក់ទងគ្នា។ លោកថ្លែងថា ការបង្ហាញពីតំបន់ទាំងនេះ សិស្សរបស់លោកអាចយល់បានច្រើនពីប្រវត្តិសាស្ត្រលាវ និងកម្ពុជា ៖ "ដូច្នេះ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានៃប្រទេសទាំងពីរ យើងត្រូវការចេតនាល្អពីប្រទេសទាំងពីរ។ ជាធម្មតា បញ្ហាបែបនេះ មិនមែនចាប់ផ្ដើមឡើងដោយពលរដ្ឋធម្មតានៅខេត្តស៊ីសាកេត ឬខេត្តព្រះវិហារទេ គឺវាចាប់ផ្ដើមឡើងនៅទីក្រុង អាចនៅបាងកក ឬភ្នំពេញ។ ដូច្នេះ អ្វីដែលយើងត្រូវការ គឺការអប់រំអ្នកដឹកនាំយើងឱ្យមានការគិតគូរជាវិជ្ជមាន ហើយរស់នៅក្នុងសន្តិភាពទាំងអស់គ្នា។ ហេតុនេះហើយបានជាយើងមកជួបជុំគ្នានៅភ្នំពេញ ហើយពិភាក្សាគ្នាក្នុងចំណោមមិត្តបញ្ញវន្ត ធ្វើម៉េចឱ្យមានកម្មវិធីល្អសម្រាប់ការអប់រំអំពីដំណើរការរៀន សូត្រសម្រាប់យុវជន"។

នាយកប្រតិបត្តិកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន (YRDP) លោក ជាង សុខា ថ្លែងឱ្យដឹងថា ក្រោយជំនួបបញ្ញវន្តនេះ សេចក្ដីព្រាងកម្មវិធីបណ្ដុះបណ្ដាលយុវជនអំពីដំណើរការរៀនសូត្រមួយ ត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីប្រើប្រាស់រួមគ្នាក្នុងចំណោមយុវជនកម្ពុជា ថៃ និងវៀតណាម ដើម្បីកសាងសន្តិភាពនៅក្នុងប្រទេសទាំងបីនេះ៕

៨៤%ពលរដ្ឋខ្មែរសូកប៉ាន់ដល់មន្ត្រី

ដោយ តាំង សារ៉ាដា

2010-12-11

អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ Transparency International ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ កាលពីពេលថ្មីៗ បានបញ្ចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួន ដែលមានចំណងជើងថា ការស្ទង់អំពើពុករលួយពិភពលោក ឆ្នាំ២០១០ រកឃើញថា ពលរដ្ឋកម្ពុជា ៨៤% បានចំណាយញឹកញាប់បំផុតដល់ការសូកប៉ាន់ផ្សេងៗ ទៅបុគ្គលិករបស់រដ្ឋ។
អំពើនេះគេសង្កេតឃើញកើតឡើងជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធ ពីក្រុមមន្ត្រីថ្នាក់ខ្ពស់ រហូតដល់ក្រុមមន្ត្រីថ្នាក់ទាប។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំសេចក្ដីអត្ថាធិប្បាយពីលោក ឱម យិនទៀង ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានទេ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍។
ប៉ុន្តែកាសែតក្នុងស្រុក The Phnom Penh Post បានដកស្រង់សំដីរបស់លោក ឱម យិនទៀង ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃសុក្រថា កម្ពុជាកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការបំបាត់អំពើពុករលួយឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ លោក ឱម យិនទៀង ថ្លែងថា អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់លោក ចាប់ផ្តើមប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយពីថ្នាក់ទាបបំផុត ទៅថ្នាក់ខ្ពស់បំផុត និងពីក្រុមតូច ទៅក្រុមធំ។
ប្រធានគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស លោក កឹម សុខា មានប្រសាសន៍តាមទូរស័ព្ទកាលពីព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ថា រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនមានជោគជ័យទេ ប្រសិនបើធ្វើការបោសសំអាតអំពើពុករលួយពីថ្នាក់ក្រោមជាមុននោះ។
អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសឲ្យមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជាង១សែននាក់ ធ្វើការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួន ដែលចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១ ខែមករាខាងមុខនេះ។ ក្រុមអ្នកវិភាគនិយាយថា ដំណើរការប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅកម្ពុជា អាចគ្មានប្រសិទ្ធភាព ដោយសារក្រុមមន្ត្រីនៃស្ថាប័ននេះ ជាមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល។
មន្ត្រីផ្នែកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក Global Witness ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសអង់គ្លេស លោក George Boden មានប្រសាសន៍ថា អំពើពុករលួយនៅកម្ពុជាមានកម្រិតខ្ពស់ ក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ ដូចជាអំពើពុករលួយក្នុងវិស័យធនធានរ៉ែ និងសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចជាដើម ៖ «យើងនៅមិនជឿអំពីការខិតខំរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការប្រឆាំងអំពើពុករលួយនៅឡើយទេ ល្គឹកណាយើងនៅមិនទាន់ឃើញមានតម្លាភាពជាមូលដ្ឋាននូវការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយ អំពីការផ្ដល់សម្បទានរ៉ែ និងដី ហើយថាតើនរណា ឬហេតុអ្វីបានជាគេត្រូវ គេផ្ដល់សម្បទានទៅឲ្យ? តើលុយពីធ្វើសម្បទាននោះចូលទៅក្នុងស្ថាប័នណា ហើយនរណាជាអ្នកទទួលលុយនោះ? ដូច្នេះទាល់តែយើងដឹងអំពីបញ្ហាតម្លាភាពទាំងអស់នេះសិន ទើបយើងអាចជឿថា រដ្ឋាភិបាលបានបំបាត់អំពើពុករលួយដល់កម្រិតណានោះ ហើយពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅក៏អាចដឹងផងដែរថាតើលុយបានពីការធ្វើសម្បទានចូលគណនេយ្យណាមួយ បើមិនដូច្នោះទេអំពើពុករលួយវានៅតែមានដដែល។»
លោកបន្តថា អំពើពុករលួយគឺជាការជះឥទ្ធិពលដល់ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅកម្ពុជា និងបំផ្លាញដល់ភាពរីកលូតលាស់របស់ប្រទេស ប្រសិនបើកម្ពុជាមិនបំបាត់អំពើនោះឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ ក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលធ្លាប់បានចោទប្រកាន់ដល់ការរិះគន់របស់អន្តរជាតិថា គ្រាន់ជាការវាយប្រហារប៉ុណ្ណោះ៕

Saturday, December 11, 2010

អ្នកឃ្លាំមើលអន្តរជាតិរិះគន់ការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា

ដោយ តាំង សារ៉ាដា

2010-12-11

ក្នុងឱកាសទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូ ក្រុមសង្គមស៊ីវិលនៅឯនាយសមុទ្រ បានសម្ដែងការសោកស្ដាយចំពោះការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាថា កំពុងដើរថយក្រោយក្នុងរយៈពេល ១៧ឆ្នាំមកនេះ។ ក្រុមនេះនិយាយថា ដោយសារកម្ពុជា កំពុងកែប្រែរូបភាពពីការបំភិតបំភ័យដល់អាយុជីវិតនៃសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ឬសកម្មជនគណបក្សនយោបាយ ទៅជាការប្រើយន្តការតុលាការ ដាក់ទោសពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ ឬបទផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។

នាយកផ្នែកតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch លោក ប្រែដ អាដាម (Brad Adam) បានថ្លែងថា រយៈពេលជិត ២០ឆ្នាំហើយដែលកម្ពុជា បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ទទួលយកការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដែលនាំឲ្យការបោះឆ្នោតជាតិក្រោមការរៀបចំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ តែផ្ទុយទៅវិញ ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅតែកើតមានស្ទើរគ្រប់រូបភាព។

លោក ប្រែដ អាដាម មានប្រសាសន៍បន្ថែម ៖ "រដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើឲ្យកម្ពុជា ជារដ្ឋដែលមានការដឹកនាំដោយគណបក្សតែមួយ ហើយការគំរាមកំហែង ការវាយប្រហារទៅលើក្រុមអ្នករិះគន់ ការកាត់ទោសមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ឬបុគ្គលិកអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារនៅតែបន្ត រួមនឹងការអនុម័តច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌដែលធ្វើឲ្យសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិទៅជាទោសឧក្រិដ្ឋជាដើម។ បញ្ហាទាំងអស់នេះធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិមានការអាក់អន់ចិត្តយ៉ាងខ្លាំង"។

ប៉ុន្តែក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្ដែងមោទនភាពថា កម្ពុជាមានការរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យ ហើយជាពិសេសទៅទៀត កម្ពុជាបានអនុម័តច្បាប់ជាច្រើន ដូចជាក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ ក្រមរដ្ឋប្បវេណី និងច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយជាដើម។

អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា ការរិះគន់របស់ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិទាំងនោះ គឺជាការផ្តល់ព័ត៌មានមិនពិតដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជា។ លោកបន្តថា កម្ពុជាកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ខណៈកម្ពុជា បានចាត់វិធានការលើព្រះរាជអាជ្ញាខេត្តពោធិ៍សាត់ ពីបទពុករលួយជាដើម។

លោក ផៃ ស៊ីផាន បន្តថា ទស្សនវិស័យរបស់កម្ពុជា ក្នុងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស គឺធ្វើយ៉ាងណាពង្រឹងស្ថាប័នយុត្តិធម៌ និងពង្រឹងវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស តាមរយៈការចូលរួម ដែលមិនមែនជាការទាមទារ ឬការរិះគន់ដល់រដ្ឋាភិបាលនោះឡើយ។

នាយកផ្នែកគោលនយោបាយរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ី ប្រចាំក្នុងទីក្រុងហុងកុង លោក បាស៊ីល ហ្វឺណានដូ (Basil Fernando) មានប្រសាសន៍ថា ពាក្យថា ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ គឺជាការបញ្ចេញមតិដើម្បីសិទ្ធិសេរីភាពរបស់មនុស្ស។ ដូច្នេះសិទ្ធិក្នុងការទាមទារជានិយមន័យនៃការចូលរួម។

លោក បាស៊ីល ហ្វឺណាន់ដូ មានប្រសាសន៍បន្ថែម ៖ "ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ទាល់តែប្រជាពលរដ្ឋអាចទាមទារ ឬអាចរិះគន់សម្រាប់ការស្ថាបនាផ្សេងៗ។ ឧទាហរណ៍ពួកគេអាចរិះគន់ថា ផ្លូវថ្នល់ មន្ទីរពេទ្យ ចៅក្រម ឬក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនោះ គួរធ្វើឲ្យប្រសើរតាមរបៀបនេះ ឬរបៀបនោះ ហើយប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋមិននិយាយដល់បញ្ហាទាំងអស់នេះបាន ពួកគេមិនអាចចូលរួមបានទេ មានន័យថា ពួកគេដូចជាទាសករអ៊ីចឹង។ ទាសករក៏ជាមនុស្សដែលចូលរួមធ្វើកិច្ចការលំបាកទាំងអស់នោះដែរ ប៉ុន្តែមិនមែនជាអ្វីសង្គមសេរី ឬពលរដ្ឋទូទៅចង់បាននោះឡើយ"។

ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលនយោបាយរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ថ្លែងថា ស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ កើតមានតាមរយៈការរំលោភដីធ្លីពីសំណាក់ក្រុមមន្ត្រីមានអំណាច និងពីគោលនយោបាយសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច ឬសម្បទានរ៉ែ ការឃុំខ្លួនបុគ្គលិកអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ ការផ្ដន្ទាទោសអ្នកសារព័ត៌មាន មេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់ ឬការគំរាមដល់សិទ្ធិចូលរួមក្នុងឆាកនយោបាយជាដើម។

នៅក្នុងពិធីសម្ពោធអគារសកលវិទ្យាល័យបាត់ដំបង ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង កាលពីព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ កន្លងទៅនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានព្រមានថា លោកនឹងទូលថ្វាយព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ដើម្បីស្នើសុំបញ្ចប់តំណែងឧត្ដមទីប្រឹក្សាព្រះមហាក្សត្ររបស់សម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ប្រសិនបើសម្ដេចក្រុមព្រះយាងព្រះកាយចូលប្រឡូកក្នុងឆាកនយោបាយឡើងវិញ។

នាយកផ្នែកតំបន់អាស៊ីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch លោក ប្រែដ អាដាម បានថ្លែងថា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្វើការងារអត្តនោម័តិ ៖ "តាមពិតទៅលោក ហ៊ុន សែន ប្រហែលជាគាត់គិតថា គាត់ម្ចាស់របស់ប្រទេសកម្ពុជា នេះហើយដែលវាជាបញ្ហា។ គាត់គិតថា គាត់ម្ចាស់របស់កម្ពុជា ដែលអាចធ្វើអ្វី ឬសម្រេចអ្វីៗ តាមតែចិត្តរបស់គាត់ ហើយនេះមិនមែនជាឆន្ទៈក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ឬការអនុវត្តប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា នោះឡើយ"។

ជុំវិញការគោរពសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សដែលត្រូវបានប្រកាសជាសកលដោយអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៤៨ គឺតម្រូវឲ្យប្រទេសជាម្ចាស់ហត្ថលេខីទាំងឡាយមានកាតព្វកិច្ចគោរព និងអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពទាំងឡាយ ដូចជាសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិស្មើភាពគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ សិទ្ធិក្នុងការចូលរួមឆាកនយោបាយ សិទ្ធិទទួលបានលំនៅឋានសមរម្យ សិទ្ធិសង្គមកិច្ច និងសេដ្ឋកិច្ច រួមនឹងសិទ្ធិសំខាន់ៗជាច្រើនទៀត។

ចំណែកលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ដែលជាអ្នកឃ្លាំមើលដំណើរការសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា បានថ្លែងតាមទូរស័ព្ទពីប្រទេសអង់គ្លេសមកថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សធ្វើទៅកើតទេ ប្រសិនបើគ្មាននីតិរដ្ឋពិតបា្រដក។

លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជា ឯករាជ្យ ចាំបាច់ត្រូវបង្កើតឲ្យមានច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា ដែលចែងពីលក្ខណៈសម្បត្តិ ឬឯករាជភាពនៃតួនាទីរបស់ចៅក្រម រួមនឹងការធានាថា ព្រះរាជអាជ្ញា និងចៅក្រមទាំងនោះ មិនមែនជាសមាជិករបស់គណបក្សកាន់អំណាចនោះ។

ចំណែកលោក ចច បូឌិន (George Borden) មន្ត្រីផ្នែកកិច្ចការតំបន់អាស៊ី របស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក Global Witness ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស មានប្រសាសន៍ថា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ គឺពាក់ព័ន្ធច្រើននឹងអំពើពុករលួយ។

លោកបន្តថា អង្គការ Global Witness បានរកឃើញថា កម្ពុជាមានការរំលោភសិទ្ធិខ្លាំងទាក់ទិននឹងការបណ្ដេញប្រជាពលរដ្ឋចេញពីលំនៅឋានយ៉ាងបង្ខំ ដោយសារគោលនយោបាយសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច និងសម្បទានរ៉ែទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន៕

Thursday, December 9, 2010

យុវជនខ្មែររៀនជំនាញបច្ចេកទេសនៅមានកម្រិតទាប

ដោយ គឹម ពៅ

2010-12-09

នៅប្រទេសកម្ពុជា គេមិនសូវឃើញមានយុវជនខ្មែរចូលចិត្តរៀនមុខជំនាញបច្ចេកទេសនោះទេ។ របាយការណ៍របស់ក្រសួងផែនការនៅឆ្នាំ២០១០ បានបង្ហាញថា អ្នករៀនជំនាញបច្ចេកទេសថ្នាក់ខ្ពស់ជាងកម្រិតបរិញ្ញានៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយទេ បើទោះបីជាអ្នករៀនជំនាញបច្ចេកទេសនៅកម្ពុជា មានការកើនឡើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៧ កន្លងមក។

RFA/Mom Sophon

យុវជនកំពុងរៀនជួសជុលម៉ូតូនៅវិទ្យាស្ថានបង្រៀនជួសជុលមួយកន្លែងក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ នាថ្ងៃទី២៤ ខែសីហា ២០០៩។

អ្នកជំនាញផ្នែកវិស័យអប់រំបានឲ្យដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជា នឹងជួបបញ្ហានៅពេលខាងមុខ បើសិនជាមិនមានការកែទម្រង់ទៅលើវិស័យអប់រំ ក្រោយពីការក្រឡេកឃើញថា យុវជនខ្មែរនៅតែមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយ ដែលបានរៀនសូត្រនូវមុខជំនាញបច្ចេកទេស។

សកលវិទ្យាធិការនៃសកលវិទ្យាល័យខេមរៈ លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច សម្ដែងការបារម្ភអំពីការខ្វះខាតនៃអ្នករៀនមុខជំនាញបច្ចេកទេសទៅថ្ងៃមុខដូច្នេះ ៖ «ដូច្នេះ ២០១៥ និង ២០២០ រយៈពេលដ៏វែងទៅមុខទៀត បើយើងហ្នឹងមិនត្រៀមខ្លួនជាមុននោះទេ... យើងដឹងហើយថា យើងសមាហរណកម្មចូលទៅតំបន់អាស៊ាន ហើយយើងដឹងហើយថា វិស័យអប់រំយើងនៅកម្រិតណា? យើងត្រូវធ្វើទាំងអស់គ្នា ហើយយុវជនយើងត្រូវត្រៀមខ្លួនជានិច្ច បើសិនជាយើងមិនត្រៀមខ្លួនទេ យើងនឹងជួបបញ្ហា»។

របាយការណ៍របស់ក្រសួងផែនការ ស្ដីអំពីនិន្នាការពលកម្ម និងសង្គមកម្ពុជា នៅឆ្នាំ២០១០ បានបង្ហាញថា អ្នករៀនជំនាញបច្ចេកទេសនៅកម្ពុជា សរុបគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៧ ដែលមានចំនួនជិត ៩ម៉ឺននាក់ មានការកើនឡើងមកដល់ ១១ម៉ឺននាក់ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៨ កន្លងទៅ។ ក្នុងនោះជាងពាក់កណ្ដាលបានរៀនសូត្រជំនាញបច្ចេកទេសវគ្គបឋមរយៈពេលខ្លី គឺចំនួនជាង ៥៩,១% នៅតាមវិទ្យាស្ថានសាធារណៈ និង ៣៥,៣% ទៀត ដែលបានរៀនជំនាញបច្ចេកទេសបឋមនៅតាមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការអន្តរជាតិនានា។

ការស្រាវជ្រាវនេះបានបង្ហាញទៀតថា អ្នករៀនជំនាញផ្នែកបច្ចេកទេសចាប់ពីកម្រិតមធ្យមរហូតដល់កម្រិតថ្នាក់បណ្ឌិតមានចំនួនកាន់តែតិចទៅៗ គឺអ្នកដែលបញ្ចប់ការសិក្សាដែលទទួលសញ្ញាបត្រផ្នែកបច្ចេកទេសមានត្រឹមតែ ២,៨% ប៉ុណ្ណោះ ហើយអ្នកដែលទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្នែកបច្ចេកទេសលើសកម្រិតបរិញ្ញាមានត្រឹមតែ ១,២% ប៉ុណ្ណោះ នៃចំនួនអ្នករៀនផ្នែកបច្ចេកទេសជាង ១១ម៉ឺននាក់។

យុវជន លី ពិជ័យ ប្រធានក្រុមការងារនៃយុវជនឈានមុខបានឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ននេះក្រុមយុវជនជាច្រើននាក់កំពុងពេញនិយមលើការសិក្សាសេដ្ឋកិច្ច ទីផ្សារ គ្រប់គ្រង គណនេយ្យ ព័ត៌មានវិទ្យា ធនាគារ ហិរញ្ញវត្ថុ ច្បាប់ និងផ្នែកភាសាអង់គ្លេស។ យុវជនភាគតិចបំផុតដែលបានចូលរៀនផ្នែកកសិកម្ម វិស្វកម្ម ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ ផ្នែករ៉ែ និងផ្នែកដទៃទៀត។

ពិជ័យ បានបញ្ជាក់ថា ការរៀនសូត្រនូវមុខជំនាញមួយចំនួន ដូចជាគណនេយ្យជាដើមនោះ ដោយសារតែការរំពឹងទុកក្នុងការរកការងារធ្វើនៅពេលដែលគេបញ្ចប់ពីការសិក្សា ៖ «ពីព្រោះគេគិតថា ទីផ្សារការងារវាធំ វាអាចស្រួលរកការងារនៅពេលគេចប់ទៅ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលរៀនចប់បានដឹងថា ទីផ្សារចង្អៀត ហើយគេក៏សម្រេចចិត្តទៅធ្វើការងារខុសជំនាញក៏មានដែរ»។

លោក សុខ និមល ដែលធ្លាប់រៀននូវមុខជំនាញផ្នែកគីមីវិទ្យា ប៉ុន្តែនៅពេលដែលចេញធ្វើការងារ លោកបានធ្វើការងារផ្នែកអប់រំនៃអង្គការយូណេស្កូ។ លោកបានពិពណ៌នាថា យុវសិស្សមិនសូវបានទទួលព័ត៌មានអំពីទីផ្សារការងារ និងអំពីការសិក្សាប៉ុន្មានទេ។

លោក សុខ និមល បន្តថា ៖ «សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា មានការស្រាវជ្រាវថ្មីៗនេះ មានច្រើន ហើយសម្រាប់ខាងវិស័យសង្គមមានអ្នកចូលរួមរៀនច្រើន ប៉ុន្តែខាងវិទ្យាសាស្ត្រ ដូចជាខាងគីមី ខាងពេទ្យខាងអីហ្នឹង យើងត្រូវការច្រើន ប៉ុន្តែអត់សូវមានអ្នកចូលរៀន។ អាហ្នឹងយើងមិនត្រូវបន្ទោសខាងណាទេ សំខាន់បំផុតកូនសិស្សត្រូវឲ្យគេទទួលបានព័ត៌មានច្រើនអំពីការសម្រេចចិត្តក្នុងការចូលរៀនវិជ្ជានីមួយៗ»។

នៅគ្រាដែលមាននិស្សិតតិចតួចបំផុត ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សារបស់ខ្លួនផ្នែកជំនាញបច្ចេកទេស លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ បានបង្ហើបថា ក្រុមអ្នកវិនិយោគជាច្រើនដែលចង់មកបណ្ដាក់ទុននៅកម្ពុជា ត្រូវជួបប្រទះនូវបញ្ហាខ្វះកម្មករជំនាញ។

លោកបន្ទោសថា មិនមែននិស្សិតមិនចង់រៀនផ្នែកជំនាញបច្ចេកទេសនោះទេ ប៉ុន្តែក្រុមនិស្សិតជាច្រើនបានរៀនហើយមិនមានការងារធ្វើឡើយកាលពីពេលកន្លងមក នៅពេលដែលគេបញ្ចប់ការសិក្សា ដែលជាហេតុនាំឲ្យនិស្សិតផ្ដោតការរៀនសូត្រនូវមុខជំនាញដែលគេគិតថា នឹងអាចរកការងារបានធ្វើប៉ុណ្ណោះ។

លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច សកលវិទ្យាធិការនៃសាកលវិទ្យាល័យខេមរៈ រិះគន់ថា ការខ្វះខាតនូវការរៀបចំផែនការតម្រង់ទិសសម្រាប់និស្សិត និងការធានានូវសុវត្ថិភាពការងារដល់និស្សិត ដែលជាហេតុនាំឲ្យកម្ពុជា ខ្វះអ្នករៀនផ្នែកបច្ចេកទេស។

លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច មានប្រសាសន៍បន្ត ៖ «អាហ្នឹងក្រសួងផែនការជាអ្នករៀបចំ ថាតើមួយឆ្នាំៗយើងត្រូវការខាងអី ហើយដឹងថា ផ្នែកកសិកម្មយើងត្រូវការប៉ុណ្ណេះ ខាងទេសចរណ៍ត្រូវការប៉ុណ្ណេះ ខាងគ្រូបង្រៀនត្រូវការប៉ុណ្ណេះ ដើម្បីឲ្យសិស្សហ្នឹងយល់ថា ពេលដែលគេចប់ទៅ គេត្រូវធ្វើអី»។

ស្ថិតិរបស់ក្រសួងអប់រំដដែលបាននិយាយថា វិស័យអប់រំបណ្ដុះបណ្ដាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈនៅពេលបច្ចុប្បន្នមានចំនួន ៣៩គ្រឹះស្ថាន ដែលស្ថិតនៅក្រោមឱវាទរបស់ក្រសួងការងារ ក្នុងនោះ ១១គ្រឹះស្ថានបានបណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតវិញ្ញាបនបត្រ និងសញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ផ្នែកបច្ចេកទេស។

នៅឆ្នាំ២០១៥ ខាងមុខនេះ កម្ពុជាគ្រោងថា នឹងចូលខ្លួនទៅក្នុងសមាហរណកម្មអាស៊ានហើយ។ ភាពទូលំទូលាយ ទាំងផ្នែកធនធានមនុស្ស និងការងារ នឹងត្រូវជួបនូវការប្រកួតប្រជែងខ្លាំងមួយកម្រិតទៀតហើយ។

អ្នកជំនាញផ្នែកអប់រំដដែល បានសម្ដែងការបារម្ភថា យុវជនកម្ពុជា នឹងជួបនូវវិបត្តិអត់ការងារកាន់តែច្រើននៅពេលនោះ បើសិនជាគ្មានការរៀបចំគិតទុកជាមុនទេ ដោយសារតែធនធានមនុស្សនៃបណ្ដាប្រទេសជិតខាងនៅតំបន់អាស៊ាន ខ្ពស់ជាងកម្ពុជាស្រាប់ នឹងវាយសម្រុកចូលមករកការងារធ្វើនៅក្នុងប្រទេសនេះ៕

Wednesday, December 8, 2010

សង្គមស៊ីវិលស្នើឲ្យព្យួរការបោះបង្គោលព្រំដែននៅកំពង់ចាម

ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា

2010-12-08

បញ្ហាបោះបង្គោលព្រំដែនខ្មែរ-វៀតណាម នៅតែមានបញ្ហាចោទ ដែលខាងប្រជាពលរដ្ឋបានលើកឡើងថា ការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ គឺបានប៉ះពាល់លើដីស្រែរបស់ពួកគាត់។

រូបថតផ្ដល់ដោយក្រុមអ្នកបច្ចេកទេសខណ្ឌសីមាបង្គោលព្រំដែនគោកកម្ពុជាទី៤

បង្គោលតម្រុយកំណត់ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម លេខ២៧០ នៅភូមិអញ្ចាញ ឃុំជ័យជោគ ស្រុកបុរីជលសា ខេត្តតាកែវ ដែលអ្នកស្រុកអះអាងថា បោះនៅលើដីស្រែពួកគាត់។

តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាបានថ្លែងឲ្យដឹងថា គេបានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ជួនលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី៨ ធ្នូ ដើម្បីសុំឲ្យពិនិត្យការបោះបង្គោលព្រំដែនឡើងវិញ និងព្យួរការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងកម្ពុជា-វៀតណាម នៅស្រុកមេមត់ ខែត្រកំពង់ចាម។

លោក រ៉ុង ឈុន តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និងជាប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ បានលើកហេតុផលថា ការស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្អាកការបោះបង្គោលព្រំដែនជាបណ្ដោះអាសន្ននេះ ដោយសារតែបង្គោលលេខ១០៩ ដែលស្ថិតនៅភូមិសាស្ត្រភូមិកណ្ដាល ឃុំដា ស្រុកមេមត់នោះ បានប៉ះពាល់លើដីចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ៖ "ប្រសិនជារដ្ឋាភិបាលគាត់មិនទទួលយកសំណើនូវអ្វីដែលយើងបានលើកទៅ គាត់នឹងទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយយើងនឹងបន្តធ្វើការងារទាក់ទិននឹងបញ្ហាព្រំដែនបន្តទៀត ហើយបើរកឃើញចំណុចផ្សេងៗ យើងនឹងលើកដាក់ទៅរដ្ឋាភិបាលបន្ថែមទៀត"។

លិខិតរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ដែលផ្ញើជួនរដ្ឋាភិបាលនោះ បានសរសេរថា កាលពីថ្ងៃទី៥ ធ្នូ ប្រតិភូក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា បានទៅពិនិត្យមើលដល់ភូមិសាស្ត្រខាងលើ ដែលជាទីតាំងបង្គោលលេខ១០៩ គឺស្ថិតនៅក្នុងចម្ការចន្ទីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅទីនោះ។ រីឯបង្គោលព្រំដែនលេខ១០៨ អាជ្ញាធរខ្មែរអះអាងថា បានបោះចូលក្នុងចម្ការអំពៅវៀតណាម ក្នុងលិខិតដដែលបានបញ្ជាក់ថា ចំណុចបង្គោលលេខ១០៨ ដែលបច្ចុប្បន្នជាចម្ការអំពៅវៀតណាម ដីនេះក៏ជាដីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរឈ្មោះ តា យ៉ែម ប៉ុន្តែនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ វៀតណាមបានរំលោភយកដីនោះ។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រធានគណៈកម្មាធិការចម្រុះទទួលបន្ទុកកិច្ចការព្រំដែនកម្ពុជា លោក វ៉ា គឹមហុង បានមានប្រតិកម្មថា ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាមិនមានសិទ្ធិសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលពន្យារពេលបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមនេះទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា គណៈកម្មាធិការព្រំដែនមានតែពន្លឿននៅក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែនបន្ថែមនេះទៀត ៖ "អាហ្នឹងវាទ្វេភាគី គេទទួលយកឯកភាពគ្នា គេឲ្យបញ្ជីឈ្មោះទៅវិញទៅមក គេធ្វើជាមួយគ្នាស្មើភាពគ្នា យើងមានឯកសារអីមកវិនិច្ឆ័យលើកិច្ចការរបស់រដ្ឋាភិបាល"។

ការបោះបង្គោលព្រំដែនខ្មែរ-វៀតណាម បានចាប់ផ្ដើមឡើងកាលពី២០០៦ ហើយគ្រោងនឹងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០១២ ខាងមុខ ដែលបច្ចុប្បន្ននេះ គេបោះបានចំនួន ២ភាគ៣ហើយ គឺ២០៩បង្គោល នៃបង្គោលសរុបចំនួន៣៧៥។

លិខិតរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាបានសរសេរទៀតថា ដើម្បីចៀសវាងការបាត់បង់ទឹកដី ក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា សូមឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពិចារណាឡើងវិញ នូវការបោះបង្គោលនេះ និងព្យួរការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងកម្ពុជា-វៀតណាមជាអន្លើសិន រង់ចាំការពិនិត្យ និងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានតម្លាភាពទាំងសងខាង ហើយការបោះបង្គោលបន្តសុំឲ្យមានការចូលរួមពីអន្តរជាតិ។

ព្រំដែនខ្មែរ-វៀតណាម មានប្រវែងចំនួន ១.២៧០គ.ម. ដោយជាប់ជាមួយខេត្តកំពត តាកែវ ស្វាយរៀង ព្រៃវែង កំពង់ចាម រតនគិរី មណ្ឌលគីរី ក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែង។ ប្រធានគណៈកម្មការព្រំដែនខ្មែរ នៅប្រទេសបារាំង លោក ស៊ាន ប៉េងសែ បានឲ្យដឹងថា ផែនទីកំណត់ព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ ដោយមានការទទួលស្គាល់ពីអន្តរជាតិ និងប្រទេសវៀតណាម បានធ្វើឡើងនៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៥៣ នៅលើខ្នាត ១ភាគ ១០០ពាន់ ដោយប្រទេសបារាំង មានន័យថា ១ស.ម. នៅលើក្រដាសផែនទី ស្មើនឹង ១គ.ម. នៅលើដីគោក៕

Monday, December 6, 2010

ជំងឺផ្លូវដង្ហើមកំពុងរាតត្បាតកុមារខ្មែរ

ដោយ ហង្ស សាវយុត

2010-12-06

ក្រុមគ្រូពេទ្យផ្នែកព្យាបាលជំងឺកុមាររបស់អង្គការគ្រូពេទ្យមិត្ត គ្មានព្រំដែន បានអំពាវនាវដល់ឪពុកម្ដាយរបស់កុមារនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យឧស្សាហ៍សំអាតអនាម័យដល់កូនៗ និងផ្ដល់អាហារមានជីវជាតិសម្រាប់សុខភាពជាប្រចាំថ្ងៃ។

Photo courtesy of angkor-guides.com

មន្ទីរពេទ្យកុមារជ័យវរ្ម័នទី៧ នៅសៀមរាប

អ្នកទទួលខុសត្រូវផ្នែករដ្ឋបាលនៃមន្ទីរពេទ្យកុមារអង្គរ របស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល នៅខេត្តសៀមរាប បានឲ្យដឹងថា ចំនួនកុមារខ្មែរ ដែលមកពីបណ្ដាខេត្តមួយចំនួនជុំវិញខេត្តសៀមរាប ដែលគេបានទទួលព្យាបាលក្នុងឆ្នាំនេះ មានកើតជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើម ដោយតួលេខខ្ពស់ជាងជំងឺដទៃទៀត ដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។

លោក កែ សុគន្ធា នាយករដ្ឋបាលរបស់មន្ទីរពេទ្យកុមារអង្គរ មិត្តគ្មានព្រំដែននៅខេត្តសៀមរាប បានមានប្រសាសន៍កាលពីពេលថ្មីៗថា ក្នុង១ថ្ងៃៗ មន្ទីរពេទ្យបានទទួលពិនិត្យ និងព្យាបាលជំងឺកុមារ ប្រមាណពី ៤០០ទៅ៥០០នាក់នោះ គេបានរកឃើញចំនួនកុមារដែលកើតជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមមានចំនួននាំមុខគេ ច្រើនជាងជំងឺផ្សេងៗទៀត ៖ "ជាទូទៅគឺជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើម បើគិតទៅចង់ជាង ៥០-៦០%ហើយ ក្នុងប្រភេទជំងឺដែលទៅហ្នឹង។ បើតាមខ្ញុំដឹងប្រហែលជាមកពីការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុផង ជួនកាលតាមស្រុកឆ្ងាយៗដាច់គាត់មិនសូវមានអនាម័យផងទៅ។ ភាគច្រើននៅស្រុកខ្មែរយើងធូលីវាហុយ វាអីអ៊ីចឹងណ៎ា ដល់ពេលអ៊ីចឹងទៅក្មេងវាមានជាតិការពារហ្នឹងវាខ្សោយ វាឆាប់ទទួលរងគ្រោះ"។

គ្រូពេទ្យផ្នែកព្យាបាលជំងឺកុមារនៃមន្ទីរពេទ្យនេះ ក៏បានទទួលស្គាល់ថា ចំនួនកុមារដែលគំរាមកំហែង ដោយជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើម គឺពិតជាកំពុងមានតួលេខខ្ពស់។

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ងួន ច័ន្ទភត្រ្តា ប្រធានគ្រូពេទ្យផ្នែកជំងឺកុមាររបស់មន្ទីរពេទ្យកុមារអង្គរ មិត្តគ្មានព្រំដែន បានមានប្រសាសន៍ថា ជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតកុមារបានប្រសិនបើមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ ៖ "ជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមអាចមានផលលំបាកខ្លះដែរ ខ្លះវិវត្តន៍ទៅរលាកសួតធ្ងន់ធ្ងរ វាអាចធ្វើឲ្យក្មេងស្លាប់ដោយសារខ្ទេចសួត ខូចសួតអស់ បើយើងព្យាបាលអត់ទាន់ពេលវេលា ផលវិបាកទៀតហ្នឹងវាអាចខ្លះអាហារូបត្ថម្ភវាអាចទៅជាជំងឺធ្ងន់ធ្ងរផ្សេងៗទៀត។ កាលណាវាមានបញ្ហាផ្លូវដង្ហើមធ្វើឲ្យមានបញ្ហាចុះខ្សោយ ដូច្នេះវាងាយស្រួលឆ្លងជំងឺផ្សេងៗ ជាពិសេសជំងឺផ្ដាសាយបក្សី"។

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ងួន ច័ន្ទភត្រ្តា បានឲ្យដឹងថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗ មានកុមារប្រហែល ១០០នាក់បានស្លាប់ដោយសារតែជំងឺផ្សេងៗ ដែលដើមហេតុដំបូងបណ្ដាលមកពីជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើម ធ្វើឲ្យរាងកាយកុមារទន់ខ្សោយ នាំឲ្យកើតមានជំងឺដទៃៗទៀត។

គ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែកព្យាបាលកុមារ បានផ្ដល់ដំបូន្មានថា ដើម្បីការពារឲ្យកុមារជៀសផុតពីជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមគឺឪពុកម្ដាយក្មេង ត្រូវសំអាតអនាម័យនៅកន្លែងរស់នៅ និងខ្លួនប្រាណរបស់កុមារឲ្យបានស្អាត ត្រូវផ្ដល់អាហារដែលមានជីវជាតិទ្រង់រាងកាយរឹងមាំឲ្យកុមារ និងកុំឲ្យសូវនាំកុមារចូលទៅក្នុងចំណោមមនុស្សអ៊ូអរ ដែលក្នុងចំណោមនោះ អាចមនុស្សខ្លះខ្វះអនាម័យ និងមានជំងឺផ្ដាសាយដែរ៕

Sunday, December 5, 2010

បង្រៀនខ្មែរនៅខេត្តសុរិន្ទ

ខ្មែរក្រោមសុំសេរីភាពពីវៀតណាម

ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា

2010-11-14

ខណៈដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមគ្រោងនឹងមកចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំ មួយនៅថ្ងៃទី១៦-១៧ វិច្ឆិកា នៅរាជធានីភ្នំពេញ អង្គការសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមួយចំនួន គ្រោងស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបើកសិទ្ធិសេរីភាពជួនពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម។

Photo courtesy of preynokornews.blogspot.com

ប៉ូលិសខ្មែរវាយព្រះសង្ឃខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដែលចូលរួមធ្វើបាតុកម្មនៅខាងមុខស្ថានទូតវៀតណាមនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៧ ធ្នូ ២០០៧

តំណាងអង្គការ-សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមចំនួន៩ គ្រោងនឹងចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ នៅថ្ងៃច័ន្ទទី១៥ វិច្ឆិកា ដើម្បីទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពជួនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងទឹកដីអតីតកម្ពុជាក្រោម ដូចប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាមដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះដែរ។

ការគ្រោងចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ នៅខណៈដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមលោក ង្វៀន តិនយុង នឹងមកប្រជុំលើកទី៥ កម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា វៀតណាម នៅរាជធានីភ្នំពេញ នាថ្ងៃទី១៦ ដល់ថ្ងៃទី១៧ វិច្ឆិកា។

ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមលោក យន្ត ថារូ បានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៤ វិច្ឆិកាថា ប្រជាពលរដ្ឋវៀតណាមរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ទាំងស្របច្បាប់ និងមិនស្របច្បាប់ រដ្ឋាភិបាលខ្មែរបានផ្ដល់សិទ្ធិពេញលេញជួនពួកគេ ផ្ទុយទៅវិញ ពលរដ្ឋកម្ពុជាក្រោម ដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីអតីតកម្ពុជាក្រោម ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលយួននោះ ត្រូវបានគេរឹតបន្តឹងសិទ្ធិសេរីភាព និងធ្វើបាបទៅវិញ។

ប្រធានសាខាសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមពិភពលោកប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក តាំង សារៈ បានលើកឡើងថា លោកមិនបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ឬធ្វើញត្តិដាក់ជួនលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមទេ ដោយលោកចាត់ទុកលោក ង្វៀន តិនយុង ជាមនុស្សគរ ព្រោះថាកន្លងមក លោកធ្លាប់បានដាក់លិខិតសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមសុំបញ្ឈប់ការគាបសង្កត់ និងរំលោភបំពានមកលើពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ប៉ុន្តែគេមិនដោះស្រាយជួននោះទេ។

វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបំភ្លឺពីមន្ត្រីស្ថានទួតវៀតណាមប្រចាំនៅកម្ពុជា ដើម្បីសុំការបំភ្លឺពីករណីខាងលើនេះបានទេ នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៤ វិច្ឆិកានេះ។

កាលពីថ្ងៃទី១៣ វិច្ឆិកា គណបក្សសមរង្ស៊ីក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ចំហមួយផងដែរ ដោយខ្លឹមសារក្នុងលិខិតនោះ បានសុំឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម ប្រើប្រាស់កិច្ចប្រជុំកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ានេះ ធ្វើយ៉ាងណាបង្ហាញពីជំហររបស់ប្រទេសវៀតណាម ក្នុងការគោរពបូរណភាពទឹកដី អធិបតេយ្យភាព និងឯករាជ្យនៃប្រទេសកម្ពុជា ឲ្យស្របទៅតាមគោលការណ៍ ដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១។

មន្ត្រីនាំពាក្យស្ដីទីនៃគណបក្សសមរង្ស៊ី លោក គីម សួភីរិទ្ធ បានមានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះ បានទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម និងកម្ពុជា ពិនិត្យឡើងវិញនូវការបោះតម្រុយព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរឲ្យគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រោះថាការបោះបង្គោលតម្រុយព្រំដែនកន្លងមក បានបាត់ដីស្រែប្រជាពលរដ្ឋ ដូចជាព្រំដែនវៀតណាម-កម្ពុជា នៅខែត្រកំពង់ចាម ខែត្រតាកែវ និងខែត្រស្វាយរៀងជាដើម។

ប្រធានគណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជា លោក វ៉ា គឹមហុង បានបដិសេធកាលពីថ្ងៃទី១៣ វិច្ឆិកាថា ការបោះបង្គោលតម្រុយព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ពុំបានបាត់ដីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទេ។ លោក វ៉ា គឹមហុង បានបញ្ជាក់ថា លោកនឹងចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ ចំពោះរាល់សកម្មភាពណាមួយដែលធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់ការពន្លឿនការបោះតម្រុយបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាមនេះ។

ទោះជាយ៉ាងណាលោក គីម សួភីរិទ្ធ បានលើកឡើងថា គណបក្សប្រឆាំងមិនទុកចិត្តទៅលើគណៈកម្មាធិការព្រំដែនកម្ពុជាទេ ព្រោះការបោះបង្គោលតម្រុយព្រំដែននេះ ហាក់បីដូចជាមានរឿងអាថ៌កំបាំងអ្វីមួយ ដោយលោកបញ្ជាក់ថា បើសិនគណៈគណៈកម្មាធិការនេះមានតម្លាភាព គេគួរតែបើកឲ្យសង្គមស៊ីវិល និងតំណាងរាស្ត្រចូលរួមត្រួតពិនិត្យក្នុងការបោះតម្រុយព្រំដែននោះ ព្រោះថាជាទឹកដីខ្មែរទាំអស់គ្នា៕